فلج اطفال در اثر آلوده شدن با پلیوویروس رخ می دهد. این ویروس یا از طریق تماس مستقیم فرد به فرد و یا از طریق تماس با خلط آلوده دهان یا بینی بیمار و یا از طریق تماس با مدفوع آلوده منتقل می شود.
این ویروس از طریق دهان یا بینی وارد بدن می شود و در حلق و مجرای گوارشی تکثیر می شود و از طریق خون و مایع لنف در تمام بدن پخش می گردد.
از زمان ورود ویروس به بدن تا بروز علائم بیماری، ۵ تا ۳۵ روز و به طور میانگین ۷ تا ۱۴ روز طول می کشد.
اما بیشتر افراد علائمی ندارند.
– واکسینه نشدن با واکسن فلج اطفال
– مسافرت به مناطقی که در آن مناطق، فلج اطفال شایع است.
– مراقبت از بیماری که ویروس پولیو دارد.
– دست زدن به نمونه های آزمایشگاهی که حاوی ویروس زنده پولیو می باشند.
– داشتن سیستم ایمنی ضعیف، مثلا در بیماران مبتلا به ایدز.
– اگر بعد از تماس با پولیوویروس، استرس زیادی داشته باشید و یا فعالیت ورزشی شدید انجام دهید، باعث کاهش قدرت سیستم ایمنی می شود.
– افرادی که لوزه های خود را جراحی کرده اند.
انواع فلج اطفال
۳ نوع عفونت فلج اطفال وجود دارد:
– بیماری تحت بالینید
– عفونت غیر فلج اطفال یا فلج نافرجام
– عفونت فلج اطفال
علائم بیماری تحت بالینی و غیر فلج اطفال
برخی از افراد دارای نوعی از فلج اطفال می شوند که این نوع منجر به فلج نمی شود و به نام فلج نافرجام خوانده می شود.
علائم این فلج نافرجام عبارت است از: علائم خفیف شبیه آنفلوانزا و علائم دیگر بیماری های ویروسی.
علائمی که ۱ تا ۱۰ روز طول می کشند، عبارتند از:
– تب
– گلودرد
– سردرد
– استفراغ
– خستگی
– درد و یا گرفتگی کمر
– درد و یا گرفتگی گردن
– درد و یا سفتی دست ها و پاها
– گرفتگی عضلانی و حساسیت عضلانی
– مننژیت
علائم فلج اطفال
در موارد نادر، عفونت ویروسی پولیو باعث فلج می شود.
این نوع فلج ممکن است نخاع و یا مغز و یا هر دو را تحت تاثیر قرار دهد.
علائم اولیه این نوع فلج نیز همانند علائم غیرفلج شامل: تب و سردرد می باشد.
در عرض یک هفته، علائم خاص فلج اطفال ظاهر می شود، این علائم عبارتند از:
– نداشتن عکس العمل
– دردهای عضلانی شدید و یا گرفتگی های شدید عضلات
– شل شدن اندام و اغلب در یک طرف بدن بدتر می باشد.
– فلج ممکن است ناگهانی باشد.
سندرم پس از فلج
بعد از ابتلا به فلج اطفال، یک سری ناتوانی ها بروز می کنند که شامل:
– درد و ضعف پیشرونده عضلات و مفاصل
– خستگی و ضعف بعد از یک فعالیت بدنی کم
– تحلیل عضلات
– مشکلات تنفس و بلع غذا
– اختلالات مربوط به خواب از قبیل: آپنه خواب
– کاهش تحمل سرما
– عضلاتی که ضعیف هستند، ضعیف تر می شوند.
تشخیص فلج اطفال
– سفتی پشت
– هنگامی که بیمار به پشت دراز کشیده است، بلند کردن سر و پاهایش مشکل است.
– سفتی و خشکی گردن
– مشکل در خم کردن گردن
– مشکل در بلع و تنفس
آزمایشات تشخیصی فلج اطفال:
– بررسی ترشحات گلو، مدفوع و یا مایع نخاع
– معاینه مایع مغزی نخاعی
– میزان آنتی بادی های خون
درمان فلج اطفال
هدف از درمان فلج اطفال عبارت است از کنترل علائم.
– استراحت کردن
– دادن آنتی بیوتیک برای عفونت دستگاه ادراری
– گرمای مرطوب برای کاهش درد و گرفتگی عضلانی(می توانید از حوله گرم استفاده کنید)
– مسکن ها برای تسکین سردرد، درد عضلانی و گرفتگی عضلات
– استفاده از دستگاه تصفیه هوا برای خوب نفس کشیدن
– درمان های فیزیکی مثل آتل ها و کفش های اصلاحی برای جلوگیری از بد شکل شدن عضله و بهبود عملکرد عضله
– جراحی ارتوپدی برای بهبود قدرت و عملکرد عضله
– رژیم غذایی صحیح
روند بهبودی فلج اطفال
بستگی به نوع فلج و منطقه تحت تاثیر دارد.
بیشتر مواقع، اگر مغز و نخاع درگیر نشده باشند، بهبودی کامل صورت می گیرد.
اگر مغز و نخاع درگیر شده باشد، ممکن است منجر به فلج شود و یا در اثر مشکلات تنفسی، بیمار فوت کند.
عفونتی که در نخاع و یا مغز وجود دارد، موجب افزایش مشکلات تنفسی می گردد.
اما در بیشتر مواقع، ناتوانی شایع تر از مرگ می باشد.
عوارض ناشی از فلج اطفال – پنومونی آسپیراسیون: تنفس مواد خارجی از قبیل غذا، مایعات و یا بزاق باعث ایجاد التهاب در ریه و راه های هوایی می شود.
– نارسایی سمت راست قلب: در درازمدت باعث افزایش فشار خون در شریان های ریوی و بطن راست قلب می شود.
– عدم تحرک
– مشکلات ریوی
– کاردیومیوپاتی (التهاب عضله قلب)
– فلج ایلئوس (عدم عملکرد روده): قسمتی از روده و یا تمام آن مسدود می شود و از دفع محتویات جلوگیری می کند.
– ادم ریوی: تجمع غیرطبیعی مایعات در ریه که باعث تنگی نفس می شود.
– شوک: بدن به میزان کافی خون ندارد و می تواند چندین عضو را تخریب کند.
– عفونت دستگاه ادراری
– ناتوانی و بدشکلی مفصل ران، قوزک و پاها
واکسن فلج اطفال تا ۹۰ درصد جلوی ابتلا به این بیماری را می گیرد.
۲ نوع واکسن فلج اطفال وجود دارد:
– واکسن فلج اطفال غیرفعال: این نوع در کشورهایی وجود دارد که بیماری فلج اطفال، محدود است.
– واکسن فلج اطفال خوراکی: این نوع در کشورهایی وجود دارد که بیماری فلج اطفال، هنوز به طور کامل ریشه کن نشده است.
واکسن فلج اطفال غیرفعال را در چهار نوبت به کودک تزریق می کنند: دو ماهگی، چهار ماهگی، ۶ تا ۱۸ ماهگی و ۴ تا ۶ سالگی.
واکسن فلج اطفال خوراکی را در سه نوبت به کودک می خورانند: اولین نوبت، موقع تولد است و نوبت های بعدی، با چهار هفته فاصله از نوبت قبلی به کودک داده می شوند.
