ماه رمضان هم تمام شد؛ یک ماه با روزه‌داری گذشت تا یاد بگیریم بهتر زندگی کنیم و انسان‌های خوب‌تری باشیم. اما آیا واقعا پایان ماه مبارک رمضان، باید پایانی باشد برای خوبی کردن و بهتر بودن؟ حیف است وقتی یک ماه برای ایجاد عادات خوب و پسندیده‌ تلاش می‌کنیم، براحتی و پس از گذشت چند […]

ماه رمضان هم تمام شد؛ یک ماه با روزه‌داری گذشت تا یاد بگیریم بهتر زندگی کنیم و انسان‌های خوب‌تری باشیم. اما آیا واقعا پایان ماه مبارک رمضان، باید پایانی باشد برای خوبی کردن و بهتر بودن؟ حیف است وقتی یک ماه برای ایجاد عادات خوب و پسندیده‌ تلاش می‌کنیم، براحتی و پس از گذشت چند روز آنها را کنار بگذاریم و یادمان برود که می‌شود طور دیگری زندگی کرد؛ البته نباید فراموش کنیم ماه رمضان فرصتی است برای تغییر؛ تغییری که هم در بعد معنوی زندگی می‌توان آن را دید و حس کرد و هم در بعد جسمانی.

به همین دلیل متخصصان و کارشناسان تغذیه بارها هشدار داده‌اند و گفته‌اند که به عادات مثبت غذایی که طی این ماه به دست آورده‌اید، ادامه دهید و آنها را براحتی ترک نکنید؛ اگر توانسته‌اید یک ماه سیگار نکشید، یک ماه نوشابه و فست‌فودها را کنار گذاشته‌اید و یک ماه کمتر از غذاهای چرب و پرکالری استفاده‌ کرده‌اید، مطمئن باشید از این پس هم می‌توانید.

زهرا فرهناک، کارشناس ارشد تغذیه ضمن تاکید بر این‌که باید عادت‌های غذایی مثبتی را که طی این ماه به دست آورده‌ایم، حفظ کرده و به همان روال ادامه دهیم به جام‌جم می‌گوید: با این‌که خیلی‌ها از افزایش وزن پس از ماه رمضان شکایت می‌کنند، خوب است بدانید اگر روزه‌داری اصولی و با رعایت نکات صحیح تغذیه‌ای انجام شود، می‌تواند به کاهش وزن مختصر افراد چاق منجر شده و میزان چربی خون مبتلایان به چربی خون را نیز کاهش دهد.

کاهش وزن و کنترل قند و چربی‌های خون در محدوده مجاز، یکی از نتیجه‌های مثبت روزه‌داری است که می‌تواند عاملی باشد برای کاهش احتمال ابتلا به بیماری‌های مختلف مانند چاقی، فشار خون، دیابت و مشکلات قلبی ـ عروقی.

این کارشناس تغذیه می‌افزاید: در صورتی که روزه‌داری به شکل صحیح انجام شود، موجب سم‌زدایی از بدن شده، فرصت استراحتی در اختیار دستگاه گوارش قرار می‌دهد و باعث می‌شود برنامه غذایی افراد نظم پیدا کند؛ تمام این موارد موجب حفظ سلامت جسم روزه‌دارانی خواهد شد که یک ماه با رعایت اصول و نکات تغذیه‌ای، روزه گرفته‌اند.

پرخوری ممنوع!

وقتی ماه مبارک رمضان تمام می‌شود، گروهی از افراد تصور می‌کنند می‌توانند هر چقدر دوست دارند غذا بخورند و دیگر هیچ محدودیتی وجود ندارد! اما همه می‌دانیم در پیش گرفتن چنین شیوه‌ای نه‌تنها عاقلانه نیست، بلکه می‌تواند به بروز بیماری‌ها و مشکلات متعددی نیز منجر شود.

فرهناک نیز در این زمینه چنین توصیه می‌کند: بخصوص در روزهای اول پس از پایان یافتن ماه رمضان بهتر است از مصرف غذاهای چرب و سنگین خودداری کنید و مراقب باشید دچار پرخوری نشوید. در واقع نباید فراموش کنیم بدن و بویژه دستگاه گوارش یک ماه در حال روزه‌داری و استراحت بوده و برای تغییر این عادت باید زمان لازم را در اختیارش قرار دهیم.

به گفته وی، در این روزها باید تعداد وعده‌های غذایی را افزایش داده، ولی حجم غذای دریافتی در هر وعده را کاهش دهید. البته چنین توصیه‌هایی برای روزهای گرم سال و هنگام سفر نیز مفید خواهد بود و با توجه به این‌که در پایان ماه رمضان همچنان در فصل تابستان قرار داریم، خوب است بیشتر به این نکات دقت کنید.

این کارشناس تغذیه با اشاره به مشکلات گوارشی‌ و سوءهاضمه‌ای که به دلیل پرخوری بعد از ماه رمضان ایجاد می‌شود، چنین توضیح می‌دهد: بهتر است سه وعده غذای اصلی و دو تا سه میان وعده در نظر بگیرید و در هریک از این وعده‌ها، حد اعتدال را رعایت کنید تا احتمال بروز مشکلات گوارشی ناشی از پرخوری به حداقل برسد.

هنوز هم تابستان است، مراقب باشید

هنگام روزه‌داری معمولا توجه بیشتری به مصرف آب و مایعات می‌شود و افراد برای کاهش حس تشنگی، بیشتر از روزهای معمول از نوشیدنی‌ها، میوه‌ها و سبزیجات استفاده می‌کنند.

فرهناک با اشاره به این‌که پس از پایان ماه رمضان، همچنان در فصل تابستان قرار داریم و مصرف مایعات باید جزئی از برنامه غذایی باشد، می‌گوید: مصرف مقدار کافی مایعات و بویژه آب را نباید فقط مخصوص ماه رمضان بدانیم و با توجه به این‌که همچنان در فصل تابستان قرار داریم و خطر کم‌آبی نیز وجود دارد، به هیچ وجه نباید مصرف مایعات را کنار بگذاریم؛ بنابراین توصیه می‌شود به مقدار کافی از آب و شربت‌های خانگی کم‌شیرین استفاده کنید و سبزیجات آبدار مختلف مانند کاهو، خیار، گوجه‌فرنگی و… را نیز در برنامه غذایی خود قرار دهید.

وی تاکید می‌کند: با توجه به این‌که میوه‌ها‌ سرشار از مواد معدنی، ویتامین‌ها و فیبر است و منبع خوبی از آنتی‌اکسیدان‌ها هم به شمار می‌آید، انتخاب بسیار مناسبی برای میان‌وعده‌ها بوده و کودکان و بزرگسالان باید به مقدار کافی از آنها استفاده کنند.

لبنیات را فراموش نکنید

یادتان باشد همیشه باید از مواد لبنی مختلف مانند شیر، ماست، پنیر، دوغ و کشک استفاده و به کمک آنها نیاز بدن را تامین کنید. این روزها هم فرصت خوبی است که این مواد را در برنامه غذایی خود قرار داده و آنها را هم به مقدار کافی مصرف کنید.

فرهناک با اشاره به این‌که مواد لبنی حتما باید در طول روز به مقدار کافی مصرف شود، می‌گوید: لبنیات منبع خوب کلسیم بوده و به همین دلیل مصرف آن هم به کودکان که در سنین رشد و استخوان‌سازی هستند و هم به افراد بزرگسال توصیه می‌شود. همچنین توصیه می‌شود لبنیات نیاز بدن به پروتئین و ویتامین‌های گروه B را نیز تامین می‌کند.

به گفته وی، بهتر است از مواد لبنی کم‌چرب استفاده کنید و همچنین یادتان باشد در کنار مصرف این مواد، برای تامین کلسیم می‌توانید از انواع کلم‌ها، بادام‌زمینی، کنجد و ماهی‌هایی که با استخوان می‌توان آنها را مصرف کرد نیز کمک بگیرید.

کمتر فست‌فود بخورید

معمولا عادت مصرف فست‌فودها و غذاهای آماده در طول ماه رمضان کاهش می‌یابد و کمتر کسی است که طی این ماه، دلش بخواهد از آنها استفاده کند. فرهناک ضمن مثبت دانستن چنین تغییری می‌گوید: پس از پایان این ماه هم خوب است مصرف فست‌فودها را به حداقل برسانید و از مصرف غذاهای کنسرو شده، شور یا چرب خودداری کنید.

به گفته وی، چون مواد نگه‌دارنده مختلفی به این نوع غذاها افزوده می‌شود، مصرف‌ بیش از حدشان برای همه افراد و بخصوص کودکان خطرناک است و همچنین به دلیل زیاد بودن نمک موجود در آنها، برای بزرگسالان و کسانی که دچار بیماری‌های مختلف هستند، می‌تواند زمینه‌ساز بروز بیماری‌ها و مشکلات قلبی‌ ـ عروقی و فشار خون نیز بشود. همچنین نباید فراموش کنیم این غذاها معمولا بسیار چرب‌تر از غذاهای معمول بوده و از این نظر هم می‌تواند دردسرساز شود بنابراین با توجه به این‌که فست‌فودها حاوی مقدار زیادی چربی، سدیم و مواد نگه‌دارنده است، مصرف آنها توصیه نمی‌شود و بویژه در روزهای اول پس از پایان ماه مبارک رمضان بهتر است خیلی سراغ آنها نرویم و با استفاده از غذاهای سالم از خانواده‌مان پذیرایی کنیم.

این کارشناس تغذیه می‌افزاید: انواع آش‌‌هایی که در ترکیبات آنها از سبزیجات و حبوبات استفاده شده، سوپ‌هایی بر پایه سبزیجات و جو، خورش‌های ایرانی که کم‌چرب آماده شده است و همچنین خوراک‌هایی که با مرغ یا گوشت و سبزیجات تهیه می‌شود نیز انتخاب‌های مناسبی برای این روزها به حساب می‌آید.

شما هم چاق شده‌اید؟

«یک ماه روزه گرفتم، ولی چاق‌تر از قبل شدم!» شاید شما هم این جمله یا مواردی مشابه این را شنیده یا افرادی را دیده باشید که از چاقی پس از یک ماه روزه‌داری گله می‌کنند.

فرهناک با اشاره به این‌که روزه‌داری همراه با رعایت اصول صحیح تغذیه‌ای موجب کاهش وزن افراد چاق می‌شود، می‌گوید: معمولا انتظار داریم وزن افرادی که دچار مشکل اضافه‌وزن هستند، پس از یک ماه روزه‌داری کاهش یابد، ولی نباید فراموش کنید این مساله فقط در صورتی اتفاق می‌افتد که اصول تغذیه‌ای صحیح رعایت شود. با این حال، متاسفانه خیلی از افراد پس از این ماه با مشکل افزایش وزن روبه‌رو می‌شوند که توصیه می‌شود بموقع به فکر برطرف کردن این مساله باشند.

به گفته وی، کاهش فعالیت‌های جسمی و عدم تحرک در طول ماه رمضان مشکلی است که می‌تواند موجب افزایش وزن شود و به همین دلیل خوب است کمی بیشتر به فکر این موضوع باشیم.