وقتی فرد مصرف تستسترون را کنار میگذارد بدنش با کمبود این هورمون مواجه میشود و علائم یائسگی را ایجاد میکند.
چگونه یائسگی را به تعویق بیندازیم؟
رسانه ۷ بهگفته دکتر سلطانی، یائسگی در آقایان خیلی شایع نیست بنابراین راه یا داروی خاصی برای پیشگیری از آن وجود ندارد، اما با داشتن یک زندگی سالم، دوری از استرس، تغذیه مناسب، حفظ وزن متعادل و ورزش کردن میتوان احتمال وقوع آن را کاهش داد. ورزش کردن در آقایان سطح هورمونهای جنسی را بالا میبرد، درست برعکس خانمها که انجام ورزشهای شدید و حرفهای باعث کاهش میل جنسی و افزایش هورمونهای مردانه و حتی گاهی اوقات افزایش ناباروری در آنها میشود.
البته ورزش کردن به شرطی در این زمینه به آقایان کمک میکند که از داروها، مکملها و. . . استفاده نکنند. علاوه براین، احتمال بروز یائسگی در مردانی که چاق هستند بیشتر است زیرا هرچه بافت چربی بیشتر باشد میزان تبدیل شدن آن به استروژن هم بیشتر میشود و افزایش استروژن باعث غالب شدن تظاهرات زنانه میشود. دکتر حمزهای نیز معتقد است تستسترون کاملا تابع محیط و شراط زندگی است. برای مثال عوامل تنشزا، افسردگی و حتی گیاهخواری باعث کاهش ترشح تستسترون میشوند. محل زندگی نیز میتواند بر این موضوع تاثیرگذار باشد، برای مثال کسانی که در ارتفاعات زندگی میکنند معمولا تستسترون کمتری دارند. به گفته این متخصص اورولوژی، مصرف مکملهای غذایی مناسب زیر نظر پزشک هم میتواند بروز علائم یائسگی را به تعویق بیندازد.
همه مردها یائسه نمیشوند!
یائسگی در خانمها به اصطلاح پزشکی منوپوز (افت سطح استروژن و پروژسترون) و در آقایان آندروپوز (افت سطح تستسترون و آندروژن) نامیده میشود. دکتر ناهید حمزهای اصفهانی، متخصص اورولوژی در ادامه توضیح میدهد که خانمها معمولا بین سن ۴۵ تا ۶۵ سالگی دچار یائسگی میشوند و تقریبا میتوان گفت این حالت، ناگهانی اتفاق میافتد اما درمورد آقایان بعضی مقالات شروع یائسگی را از سن ۳۰ سالگی، بعضی از ۳۵ سالگی و بعضی دیگر از ۴۵ سالگی ذکر میکنند.
به هر حال مسلم است که از دهه چهارم زندگی، هورمون تستسترون در بدن آقایان به آرامی شروع به کاهش میکند و چون به صورت تدریجی است، برخلاف یائسگی در خانمها، علائم ناگهانی ایجاد نمیکند. در اغلب موارد علائم یائسگی مردانه بین دهه ۵ و ۶ زندگی خود را نشان میدهند. البته نمیتوانیم بگوییم این علائم در همه مردها بروز میکنند زیرا خیلی از آقایان در این سنین دچار کاهش چشمگیر هورمون مردانه نمیشوند.
خطر یائسگی زودرس با دوپینگ تستسترون
خیلی اوقات دیده میشود آقایان در باشگاههای ورزشی برای افزایش حجم عضلاتشان به صورت سرخود تستسترون مصرف میکنند. به گفته دکتر ناهید حمزهای این کار شاید باعث افزایش حجم عضلانی شود اما قدرت بدنی را بالا نمیبرد و در عین حال خطر سرطان پروستات و سکته را افزایش میدهد.
از طرفی چون بدن عادت میکند که از یک منبع خارجی تستسترون دریافت کند، خود تولید این هورمون را متوقف میکند، درنتیجه وقتی فرد مصرف تستسترون را کنار میگذارد بدنش با کمبود این هورمون مواجه میشود و علائم یائسگی را ایجاد میکند. افراد ورزشکاری که دوپینگ میکنند و برای افزایش ظرفیت تنفسیشان هورمون جنسی تزریق میکنند دچار کاهش میل جنسی و اختلالات باروری میشوند .
بچهدار شدن بعد از یائسگی مردانه
بحث بچهدار شدن در یائسگی آقایان خیلی مطرح نیست. خانمها وقتی وارد فاز یائسگی میشوند تعادل هورمونیشان به هم میخورد و بافت و مخاط رحم و تخمدانهایشان دیگر پذیرای وضعیت حاملگی نیستند، بنابراین قدرت بچهدار شدن را از دست میدهند. اما آقایان به این دلیل که وظیفه بارداری را به عهده ندارند دچار این مشکل نمیشوند.
خانمها طی دو هفته اول سیکل ماهانه دچار افزایش استروژن میشوند و در دو هفته آخر هم افزایش پروژسترون را تجربه میکنند، بر این اساس باروری یا تخمکگذاری اتفاق میافتد اما بدن مردها اینگونه کار نمیکند. ضمن اینکه هورمون تستسترون و آندروژن فقط از بیضهها ترشح نمیشوند، بنابراین آقایان با ورود به یائسگی کاملا هورمونهای جنسیشان را از دست نمیدهند و فقط میزان آنها کاهش پیدا میکند. البته ممکن است تولید اسپرمهایشان کاهش پیدا کند اما صرفا قدرت باروریشان را از دست نمیدهند.
افسردگی بیماری زنانه نیست!
متاسفانه خیلی از آقایان فکر میکنند افسردگی یک بیماری زنانه است، بنابراین اصلا این احتمال را نمیدهند که خودشان هم ممکن است به تدریج با بالا رفتن سن و کاهش تستسترون دچار افسردگی شوند.
دکتر حمزهای در ادامه توضیح میدهد که آقایان معمولا احساس افسردگی خود را به همسر و مشکلات جنسی و اقتصادیشان ربط میدهند و خیلی پیگیر درمان آن نمیشوند. به همین دلیل است که آمار خودکشی در آقایان بین سنین ۴۵ تا ۶۵ سالگی سه برابر خانمهای همسن خود است. در سنین بالای ۶۵ سال نیز این آمار تقریبا هشت برابر میشود، درحالیکه مردها هم میتوانند با درمان افسردگی و هورموندرمانی زندگی کاملا طبیعی داشته باشند.
متاسفانه آقایان خیلی اوقات خجالت میکشند به این موضوع اقرار کنند. علاوه براین چون علائم روحیشان معمولا به صورت اضطراب و زودرنجی تظاهر میکند، آن را به افسردگی ربط نمیدهند. آقایان باید این روند را به عنوان بخشی طبیعی از زندگی خود به حساب بیاورند و آمادگیاش را داشته باشند تا در صورت وقوع علائم به پزشک مراجعه کرده و درخواست کمک کنند.
سیب سبز