آبشار پیران بلندترین آبشار زاگرس | پیران ،بهشت صخره نوردان

 مسیر اصلی آبشار پیران از روستای «پیران» در ۱۰ کیلومتری سرپل ذهاب شروع می‌شود. از این روستا می‌توان به پای آبشار رسید.

روستای شالان و سراب اسکندر در بالادست رود شالان به خاطر جنگل سرسبز، چشمه ها و باغ های فراوان تفرجگاه استان کرمانشاه به شمار می آید؛

اما آنچه زیبایی های این منطقه را کامل می کند، نه قل قل آب چشمه هاست و نه هوهوی بادی که در شاخ و برگ درختان می پیچد.

بلکه صدای شرشر آبشاری است که یکی از بلندترین آبشارهای ایران است.

رود «شالان» یکی از سرشاخه های الوند است.

این رود در مسیر خود حوضچه های متعددی دارد که آب هر حوضچه به شکل آبشاری به حوضچه بعدی می ریزد و مجموعه ای از آبشارها را پدید می آورد.

اصلا «الوند» یعنی رودخانه ای که آبی شیرین دارد.

رودخانه ای که از «سراب اسکندر» از ارتفاعات «سیوانه» در دل کوهستان «دالاهو» در غرب زاگرس سرچشمه گرفته است .

البته چشمه های دیگری هم هستند که الوند از آنها تغذیه می کند.

«سراب کنار» ، «کولیتان»، کانی چرمی»، «سراب حشانه»، «مری سیاو» و «چوار کانی» بخشی از آنهاست.

الوند پر پیچ و خم، در مسیر خود وارد شهرهای مرزی سر پل ذهاب و قصر شیرین می شود و آنجا به استان «دیاله» در خاک کشور همسایه، عراق می ریزد.

طول رودخانه الوند از سرچشمه تا آبریزگاه دجله به ۲۸۰ کیلومتر می رسد.

رقابت میان آبشارهای قدبلند

منطقه «ریجاب» نام خود را از ترکیب کردی «ریژآو» به معنی محل ریزش آب گرفته است.

آبشار پیران (یا آبشار ریجاب) یکی از زیباترین جلوه های طبیعت زاگرس است که عظمت آن و دیواره های دره اطرافش هر بیینده ای را مبهوت می کند.

ارتفاع این آبشار بیش از ۱۰۰ متر است و رقابتی تنگاتنگ با آبشار «لاتون» در گیلان دارد که دومین آبشار بلند ایران است.

آبشارهای «ورووار» و «سرند کوه» در جیرفت هم دیگر آبشارهای بلند ایران زمین هستند.

«مجید اسکندری» که کتاب «آبشارهای ایران» را نوشته معتقد است عنوان بلندترین آبشار، چند مدعی دارد که آبشار پیران هم یکی از آنهاست.

او البته تاکید می کند که مطالعه دقیق و جامعی درباره ارتفاع آبشارهای بلند ایران انجام نشده است.

اسکندری می گوید برای محاسبه ارتفاع آبشار، ارتفاع ریزشگاه اصلی در نظر گرفته می شود؛

یعنی جایی که آب به حالت پرتابی در آمده است و محل هایی که جریان آب حالت لغزشی دارند،

جزو ارتفاع آبشار محسوب نمی شود؛ اما نمای هر آبشاری می تواند از هر دو جانب پرتابی و لغزشی تشکیل شده باشد،

برای همین بهتر است آبشارها را به دو دسته ریزشی و پرتابی تقسیم کنیم.

گاهی یک آبشار در مسیر خود، هم ارتفاع پرتابی دارد و هم ریزشی به این معنی که ممکن است یک آبشار به چند طبقه تقسیم شود.

با همه اینها نویسنده کتاب «آبشارهای ایران» معتقد است آبشار «لاتون» آستارا با حدود ۱۱۰ متر طول پرتابی بلندترین آبشار ایران است .

اما آبشارهای وروار و پیران با ترکیب دو حالت ریزشی و پرتابی از لاتون بلندتر هستند.

چطور به آبشار پیران برسیم؟

مسیر اصلی آبشار از روستای «پیران» در ۱۰ کیلومتری سرپل ذهاب شروع می شود.

از این روستا می توان به پای آبشار رسید.

از سرپل ذهاب یک جاده آسفالته بعد از عبور از روستاهای «جلالوند»، «بلوان» و «کلاه مال» به روستای پیران می رسد.

پارکینگ آبشار پیران، نزدیک روستاست و آخرین جایی است که می شود با خودرو رفت. از اینجا به بعد مسیر دو کیلومتری تا پای آبشار را باید پیاده طی کرد.

آبشار پیران مسیر دیگری هم دارد که مسیر بالادست آبشار است.

روستای کوچک «ژالکه حسین» درست در نزدیکی جایی قرار دارد که آب رود شالان از بالادست آبشار به پایین می ریزد.

راه رسیدن به روستای ژالکه حسین از جاده سرپل ذهاب به «کرند غرب»، جدا می شود.

این راه، در واقع جاده روستای «بان زرده» است که بعد از عبور از روستای قدیم ریجاب و شهرک نوظهور ریجاب، از روستای ژالکه حسین هم می گذرد.

منطقه ریجاب علاوه بر آبشار پیران، جاذبه های دیدنی دیگری هم دارد،

کتیبه یا نقش برجسته «آنوبانی نی» منطقه «بابا یادگار» و زیارتگاه مقدس آن هم در همین منطقه است.

«سراب اسکندر» و «قلعه یزدگرد» بر بلندای کوه های دالاهو و نیز قبرستان «ابودجانه» از دیگر دیدنی های منطقه ریجاب است.

پیران بهشت صخره نوردها

پیران آبشاری سه طبقه است که دو طبقه بالایی آن بلند و طبقه پایینی کوتاه است.

طبقه انتهایی آبشار پیران در زیر درختان قرار گرفته و از بالا دیده نمی شود.

اگر معیار ارتفاع آبشار را محل فرود آب اولیه در نظر بگیریم،

نقطه پایانی این آبشار در انتهای طبقه دوم آن است که با کم کردن ارتفاع طبقه سوم که حدود ۲۰ متر است و ۱۰ متر اختلاف ارتفاع بالای آبشار با محل جاری شدن آب، ارتفاع آبشار حدود ۱۰۰ متر محاسبه می شود.

با این وجود بر اساس جی پی اس، اختلاف ارتفاع در بالای آبشار و پایین ترین بخش آن نزدیک به ۱۸۰ متر است و بر همین اساس است که آبشار پیران یکی از چند آبشار بلند ایران و البته بلندترین آبشار زاگرس به حساب می آید.

هر ساله صخره نوردهای فراوانی برای فرود از پیران به این منطقه از زاگرس سفر می کنند.

آبشار ریجاب در چهارمین همایش شورای سیاستگذاری ثبت آثار ملی درت فهرست میراث طبیعی کشور قرار گرفت.

البته بخش هایی از این آبشار و مسیر دسترسی به آن در زلزله سال گذشته آسیب دیده است.