۱۹ شهریور سالمرگ “آیت الله محمود طالقانی”
روحش شاد
زندگینامه آیت الله طالقانی
سید محمود علائی طالقانی «آیت الله طالقانی» زاده ۱۳ اسفند ۱۲۸۹ هجری شمسی درروستای گلیرد طالقان بودند. پدر ایشان، ابوالحسن علایی طالقانی، اولین استاد ایشان بود که تحصیلات ابتدایی رابه فرزند خود آموختند و پس از ان در مدارس رضویه و فیضیه قم تا سال ۱۳۱۷ تحصیل را تا درجه اجتهاد ادامه داد.
آیت الله طالقانی درسال ۱۳۱۷ پس از گذران تحصیلات در مدرسه فیضیه و رضویه قم از عبدالکریم حائری یزدی اجازه‌نامه اجتهاد دریافت ودر سال ۱۳۱۸ برای تدریس در مدرسه سپهسالار راهی تهران شد. . ایشان بدلیل محبوبیت در میان شاگردان و طرفدارانش به پدر طالقانی شهرت داشتند.
خانه پدری آیت الله طالقانی
فعالیت‌های سیاسی و مذهبی آیت الله طالقانی :
آیت الله طالقانیروحانی شیعه ایرانی، فعال سیاسی و اجتماعی
آیت الله طالقانی نامزدی در دوره هفدهم مجلس شورای ملی از طرف اهالی مازندران
از فعالان نهضت ملی شدن نفت و نهضت مقاومت ملی
انتخاب مسجد هدایت پس از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ بعنوان یکی از کانون‌های مقاومت و مبارزه با استبداد
از بنیادگذاران جبهه ملی دوم و نهضت آزادی ایران به همراه پزشک سحابی و مهندس بازرگان
از رهبران انقلاب ۵۷ و رئیس شورای انقلاب
آیت الله طالقانی اقامه اولین نماز جمعه تهران در اولین جمعه ماه رمضان ۱۳۵۸ در بهشت زهرا
انتخاب شدن بعنوان نماینده اول تهران در خبرگان بررسی قانون اساسی با اکثریت قاطع آراء در هیجدهم تیر ۱۳۵۸
عضو مجلس خبرگان قانون اساسی و اولین امام جمعه تهران پس از انقلاب ۵۷
آغاز فعالیت سیاسی مرحوم آیت الله طالقانی
آیت الله طالقانی از مخالفان فعال حکومت پهلوی بودو در موقعیت‌ها و شرایط مختلف به مخالفت با روندهای جاری در حکومت دودمان پهلوی پرداخت و چندین بار در پی دستگیری روانه زندان شد.
آیت الله طالقانی از طرفداران پزشک مصدق و از اعضای جبهه ملی بودو در دوران پس از کودتای ۲۸ مرداد به فعالیت در نهضت مقاومت ملی پرداخت. وی درسال ۱۳۳۹ جزء هیئت مؤسس جبهه ملی دوم بودو در کنگره ۱۳۴۱ جبهه ملی از سوی شرکت کنندگان در کنگره به عضویت در شورای مرکزی انتخاب شد. او همچنین درسال ۱۳۴۰ به اتفاق مهندس بازرگان و پزشک سحابی نهضت آزادی ایران را بنا نهاد و تا پایان عمر عضو این مجموعه بود.
او در دوره‌های مختلف و شرایط گوناگون نظیر رویداد کشف حجاب و نهضت ملی شدن نفت، نهضت مقاومت ملی، کودتای ۲۸ مرداد، وقایع ۱۵ خرداد ۱۳۴۲ به مخالفت آشکار با رویکردهای جاری حکومت پهلوی پرداخت و همچنین بارها به دلایل مختلف نظیر پناه دادن سید مجتبی نواب صفوی که در ان زمان فراری محسوب میشد یا ارائه آموزش‌های مذهبی و مبارزاتی و انتشار اعلامیه‌های اعتراضی درسال ۱۳۵۰ حدود یک ماه در خانه خود تحت حصر خانگی قرار گرفت و پس از ان نیز به زابل و بافت تبعید و زندانی شد.
تصاویر آیت الله طالقانی
انقلاب ۱۳۵۷ ایران
آیت الله طالقانی بعد از آزادی از زندان در آبان ۱۳۵۷ با بازگشت به مسجد هدایت، سخن‌رانی‌ها و فعالیت‌های خود «که با نام تبیین رسالت برای قیام به قسط شناخته میشود» را از سر گرفت.
آیت الله طالقانی در اواخر دی‌ماه ۱۳۵۷ کمی پیش از پیروزی انقلاب ۱۳۵۷؛ بعد از این‌که آخرین دسته از زندانیان سیاسی از جمله اعضای سازمان مجاهدین خلق ایران آزاد میشوند، آیت الله طالقانی به دیدارشان می رود.
کمی بعد از پیروزی انقلاب در ۲۲ بهمن، در اسفند ۱۳۵۷ طالقانی راهی قلعه احمدآباد و مزار محمد مصدق شد و به سخنرانی و دفاع از مصدق پرداخت.
وی پس از پیروزی انقلاب ایران در بهمن ۱۳۵۷ سمت‌های مختلفی را بر عهده گرفت. نخست، پس از ترور مرتضی مطهری، ریاست شورای انقلاب اسلامی را عهده دار شد و پس از ان؛ با رای مردم تهران در ۱۲ مرداد ۱۳۵۸ بعنوان نماینده این شهر راهی مجلس خبرگان قانون اساسی شد. در مرداد همان سال از سوی امام خمینی بعنوان امام جمعه تهران منصوب شد و تا قبل از مرگ ۵ نماز جمعه را برگزار کرد.
نقش آیت الله طالقانی در تثبیت جمهوری اسلامی
آیت الله طالقانی بعد از پیروزی انقلاب اسلام سعی می‌کرد نیروهای مختلف سیاسی را در جهت اتحاد و هماهنگی ملت گرد هم آورد و تحت رهبری امام متحد سازد. از این‌رو به همه ی نیروها توصیه می‌کند که به ملاقات امام بروند و همبستگی خودرا با رهبری ایشان اعلام دارند.
در اواخر اسفند ۱۳۵۷ خبر درگیری شدید مسلحانه بین گروه‌های مختلف در شهر سنندج آغاز می شود. درگیری در آغاز بین دو کمیته شیعه و سنی مستقر در سنندج آغاز میشود و سپس به حمله و محاصره پادگان از طرف گروهک‌های سیاسی می‌انجامد ودر نتیجه میان ان‌ها و نیروهای مستقر در پادگان نبرد مسلحانه درمی‌گیرد.
کردهای مقیم تهران نزد آیت الله طالقانی رفته از وی تقاضا می‌کنند که به کردستان سفر کند و به درگیری و جنگ پایان دهد. ایشان پس از مشورت با رهبر، با عده‌ای از شخصیت‌های دیگر انقلاب «آیت الله بهشتی، هاشمی رفسنجانی؛ ابوالحسن بنی‌صدر و ….» در آغاز سال ۱۳۵۸ وارد سنندج میشود.
با سخنرانی در جمع مردم شهر خواستار تشکیل شورای شهر سنندج به انتخاب مردم می گردد و به این نتیجه می رسد که تنها راه برای پیشگیری از سوءاستفاده هر یک از گروه‌ها برای به قدرت رسیدن تشکیل شورای واقعی شهر سنندج است.
وفات آیت الله طالقانی
طالقانی در تاریخ ۱۹ شهریور ۱۳۵۸؛ سه روزبعد از اقامه نماز جمعه ۱۶ شهریور در بهشت زهرای تهران در گذشت.
امام خمینی در نامه‌ای که به مناسبت وفات سید محمود علایی طالقانی منتشر کرد از او و پدرش چنین یاد می کند:
مجاهد عظیم الشأن و برادر بسیار عزیز حضرت حجت الاسلام و المسلمین آقای طالقانی از بین ما رفت و به ابدیت پیوست و به ملأ اعلی با نیاکان گرامش محشور شد. برای ان بزرگوار، سعادت و آسان و برای ما و امت ما، تأسف و تأثر و اندوه… رحمت خداوند بر پدر بزرگوار او که در رأس پرهیزگاران بودو بر روان خودش که بازوی توانای اسلام.
آیت الله طالقانی از دیدگاه دیگران
امام خمینی «ره» :
از دیدگاه امام خمینی، ایشان دو روحیه بارز داشتند: یکی روحیه مقاومت و مخالفت با دستگاه ستم که از عنفوان جوان تا وقتی که دارفانی را وداع کرد انگیزه او مخالفت با جباران و ستمکاران و چپاولگران بود؛ هیچوقت از پای ننشست ودر نتیجه چند بار به زندان افتاد و دیگری به تعبیر امام، «روحانی خدمتگزار» بود «اگر این مقاومت و مخالفت با دست جبّار را ضمّ به این بکنید که این روحانی است.
یک شخصی که به واسطه روحانیتش در میان مردم محبوبیت دارد؛ وقتی خدمتگزاری وی را که هم مشاهده کنند مردم وی را بعنوان نایب پیغمبر می‌شناختند. و باز به تعبیر امام خمینی«س»؛ و «عالم عامل» بود، یک عالمی که به درد مردم می رسید.
پزشک شریعتی :
«هر وقت از مشهد به تهران می‌آمدم، پیرمرد تنها پناهگاه و مایه امید ما بود که در گوشه مسجد هدایت، چون مرغ حق، می‌نالید.» همچنین به نقل از او گفته‌اند: «درسال‌های خفقان و ظلمانی پس از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲؛ تنها طالقانی و مسجد هدایت، چون مناره‌ای در کویر، قامت فریاد بود.
آیت الله طالقانی از روحیان بزرگ و مبارز میباشد که نقش مهمی در پیروزی انقلاب اسلامی داشته است.
