برچسب: روستاهای گردشگری

امروزه روستاها یکی از جاذبه های مهم گردشگری هستند و به دلایل مختلف مورد توجه قرار می گیرند؛ یکی به خاطر فرهنگ ناب مردمش، دیگری برای ساختار خانه ها و برخی به واسطه جاذبه های مذهبی و هزاران دلیل دیگر.

در جای جای ایران عزیزمان روستاهایی دیدنی قرار دارند که با جلوه های متنوع شان هر کسی را به سوی خود می کشانند. در میان این مقاصد ناب، نام های مشهوری به چشم می خورند که خودشان را به خوبی در دل مردم جای کرده اند و هر ساله به هنگام تعطیلات در فهرست مقاصد پربازدید قرار می گیرند. ابیانه نام یکی از آنهاست؛ روستایی در میان طبیعت کویری استان اصفهان و شهرستان نطنز که با خانه های سرخ رنگش همچون یاقوتی در میان بیابان می درخشد.

بار سفر بردارید و با رسانه۷ همراه شوید. شما را به شناختن روستای سرخ ایران دعوت می کنیم…

چرا روستای ابیانه؟

• یکی از روستاهای خاص و دیدنی ایران است.
• از معدود روستاهایی است که ساکنانش پوشش سنتی خود را حفظ کرده و هنوز آن را به تن دارند.
• از روستاهای مورد توجه گردشگران خارجی است.
• امکانات خوبی برای مسافران دارد و ساعات خوشی را برای شان رقم می زند.

آشنایی با روستای ابیانه | نگین سرخ اصفهان

اگر راه تان به آزادراه خلیج فارس بیفتد، تابلویی را در میانه راه کاشان-نظنز خواهید دید که نام ابیانه بر رویش نقش بسته است و شما را به خارج از آزادراه راهنمایی می کند. با خروج از مسیر به راهی پیچ در پیچ می رسید که در بهار و پاییز چهره ای افسونگر پیدا می کند و شما را به خود خیره می سازد. در نهایت جلوه سرخ رنگ روستای ابیانه پدیدار می شود و چشم اندازی زیبا را پیش روی تان قرار می دهد. روستایی در ۳۵ کیلومتری شمال غربی نطنز که در دامنه کوه کرکس آرمیده است. ارتفاع این روستا از سطح دریا به ۲۲۲۲ متر می رسد و به همین دلیل از آن با عنوان یکی از بلندترین نقاط مسکونی در ایران یاد می شود. طول بافت تاریخی این روستا ۹۰۰ متر و عرض آن حدود ۳ متر است.

در این روستای سرخ رنگ، حال و هوای خاصی جریان دارد؛ معماری بومی ابیانه جالب توجه است و بناهای تاریخی آن نیز بسیار متنوع هستند. از نظر مذهبی نیز المان های مختلفی در این روستا می بینید؛ بقایای یک آتشکده، مسجد جامع و امامزاده ای که از قداست و احترام خاصی در منطقه برخوردار است. پوشش مردم روستا نیز از جاذبه های آن به شمار می رود و توجه تازه واردان را به خود جلب می کند.

هیچ سندی مبنی بر اینکه ابیانه دقیقا در چه زمانی شکل گرفته است، وجود ندارد. بر اساس برخی شواهد قدمت روستا را تا ۱۵۰۰ سال نیز تخمین می زنند و ابیانه را یکی از قدیمی ترین سکونتگاه های حاشیه دشت کویر ایران می دانند. آثاری از دوره‌های ساسانی، سلجوقی، صفوی و قاجار در روستا وجود دارد که می توانند گواهی بر قدمت این روستا باشند. گفته می شود شاهان صفوی هنگامی که رهسپار ییلاق نطنز بودند، بسیاری از نزدیکان و درباریان آنها ابیانه را برای اقامت ترجیح می دادند. وجود آثار تاریخی و فرهنگی و ارزش معنوی آنها باعث شده تا نام ابیانه از تاریخ ۳۰ مرداد ۱۳۵۴ با شماره ثبت ۱۰۸۸ در فهرست آثار ملی ایران قرار گیرد.

محله های ابیانه | راهنمای شما در گشت و گذار

برای آنکه این روستا را بشناسید و در ادامه بتوانید محل جاذبه ها را از هم تشخیص دهید بهتر است اطلاعاتی در مورد نام محله های روستا داشته باشید. ابیانه ۳ محله اصلی دارد:

هِرده _ پایین ده

محله یوسمون

محله پَل _ بالاده

محله یوسمون و محله پل، محلات بالای ده هستند و به قولی ارباب نشین بوده اند. محله هرده در شرق ده واقع شده است و از میان ده (میون ده) تا غرب و جنوب ده نیز محلات بالای ده خوانده می شود.

امروزه ساخت و سازهای جدید در غرب و ورودی غربی روستا و محله هایی به نام زیارتگاه و پنجه علی انجام گرفته اند. با توجه به این محلات، سه مسیر اصلی در ابیانه به وجود آمده است:

۱- راشتا یا راسته اصلی: از دروازه پایین ده در شرق ابیانه تا نانوایی و دروازه بالای ده را شامل می شود.

۲- کوچه پشت: از مدرسه در غرب تا دروازه پایین ده را در برد می گیرد. این مسیر موازی با مسیر راسته اصلی است.

۳- کوچه یوسمون: از خانقاه تا میدان یوسمون ادامه دارد.

دیدنی های ابیانه

در اینجا به شما می گوییم که چه چیزهایی در ابیانه انتظارتان را می کشند تا از هیچ تجربه ای جا نمانید:

۱- معماری بومی و خانه های سرخ

اولین چیزی که در ورود به ابیانه و حتا با دیدن دورنمای آن شما را تحت تاثیر قرار می دهد، خانه های سرخ رنگ روستا هستند؛ سازه هایی ساخته شده از کاه گل قرمز با زیر طاقی های سفید که پنجره‌های مشبک چوبی دارند و ظاهر سنتی شان را تا حدودی حفظ کرده اند. نمای خارجی خانه ها پوشیده از خاک سرخی است که معدن آن در کنار روستا قرار دارد. به واسطه رنگ این خاک و جلوه زیبای این خانه ها، ابیانه به روستای سرخ مشهور شده است. قرارگیری ابیانه در دامنه کوه نیز باعث شده تا ساختاری نیمه پلکانی داشته باشد و وقتی از دور به آن نگاه می کنید روستایی چند طبقه به چشم تان می آید. از بعضی زوایا حتا می توان تا چهار طبقه را در این روستا مشاهده کرد. این ویژگی های متمایز، خود جاذبه ای جالب توجه برای گردشگران به شمار می روند و ساعت ها شما را به خود مشغول می کنند.

از نظر ساختار، خانه های ابیانه را می توان به دوره های تاریخی مختلف نسبت داد:

خانه های دوره سلجوقی: این خانه ها فاقد حیاط هستند و یک ایوان جنوبی به ارتفاع ۵ متر دارند. یک فضای باز به عنوان یک حیاط مسقف در خانه ها تعبیه شده که صفه نام دارد و برای عروسی و عزا مورد استفاده قرار می گرفته است. خانه در اطراف ایوان مذکور در دو طبقه شکل گرفته است و اتاق ها پیرامون صفه واقع شده اند.

خانه های دوره صفوی: در این دوره، صفه ها بیشتر مورد توجه قرار گرفته و خانه های چهار صفه ای پیشرفت کرده اند. قرینه سازی در این خانه ها به خوبی رعایت شده و تزیینات داخلی فضاها نیز کاملا متمایز از دوره پیش است.

خانه های دوره قاجاریه: از اواخر دوره صفویه در وضع عمومی روستا رکودی به وجود آمد که تا اواخر دوره قاجار ادامه داشت. بنابراین تغییر خاصی در این دوره مشاهده نمی شود.

در هر دو لنگه درِ خانه های ابیانه، دو کوبه آهنی زنانه و مردانه دیده می شود. کوبه سمت راست لنگه (چکشی شکل) برای در زدن مردان و کوبه لنگ چپ (به شکل حلقوی) برای در زدن زنان است تا صاحب خانه بداند فرد پشت در محرم است یا خیر.

۲- ملاقات با مردم محلی

در ابیانه همه دیدنی ها به آثار تاریخی ختم نمی شود؛ در اینجا فرهنگ هم جلوه خاصی دارد و در هر کوچه ای می توان تفاوت آن را حس کرد. مردم این روستا پس از گذشت سال ها هنوز هم به پوشش سنتی خود پایبندند و رنگ و جلایی ویژه به ابیانه بخشیده اند. در هر کوچه چشم تان به زنانی می افتد که چارقد سفید با گل های رنگین بر سر انداخته اند و با زبان محلی سخن می گویند. مردان با شلوارهای گشاد مخصوص در هر جایی دیده می شوند و همین ها بر جذابیت ابیانه می افزایند. فرقی نمی کند که اهالی پیر باشند یا جوان و یا حتا کودک. آنها اگر سال ها هم از ابیانه دور باشند باز هم با لباس سنتی شان قدم به روستا می گذارند و تلاش در حفظ فرهنگ غنی خود دارند.

۳- زیارتگاه های ابیانه

در ابیانه زیارتگاه هایی وجود دارند که دارای اهمیت زیادی برای روستا و مردمش هستند. این زیارتگاه ها عبارتند از:

* زیارتگاه هینزا

در جنوب شرقی ابیانه به دره باریکی بر می خورید که در دل صخره هایش یک تو رفتگی به چشم می خورد. ساختمان زیارتگاه هینزا در همین جا قرار دارد و تورفتگی به صورت یک غار به جزیی از ساختمان زیارتگاه تبدیل شده است. این زیارتگاه را متعلق به بی بی زبیده خاتون -دختر موسی بن جعفر- می دانند. اهالی معتقدند زمانی که بی بی زبیده خاتون تحت تحقیب بوده، مردم ابیانه او را در این اتاقک مخفی و سپس راهی روستای هنجن کرده اند. در هنجن نیز زیارتگاه بزرگی وجود دارد که منسوب به ایشان است. در واقع زیارتگاه هینزا، گذرگاه بی‌بی زبیده خاتون است نه محل دفن وی. برخی نیز این زیارتگاه را مربوط به زمان آناهیتا می دانند. به هر حال طبق باور مردم این مکان اعجاز خاصی دارد و میزبان مراسم خاصی نیز می شود.

*زیارتگاه شاهزاده یحیی و شاهزاده عیسی

در شرق ابیانه در محله هرده به بقعه ای می رسیم که فرزندان امام موسی بن جعفر به نام های شاهزاده یحیی و شاهزاده عیسی در آن دفن هستند. برخلاف ساختمان های روستا، امامزاده حیاط مرکزی دارد و آبنمای بزرگی نیز در وسط آن به چشم می خورد که آب آن از شاخه اصلی نهر روستا تامین می شود. گنبد هشت ضلعی با کاشی کاری فیروزه ای از زیبایی های این زیارتگاه به شمار می رود و در رواق حرم نیز کتیبه هایی خودنمایی می کنند که اخیرا مرمت شده اند.

ضریح زیارتگاه فاقد هرگونه نوشته است؛ اما در سقف، تاریخ های مرمت بنا و اشعار و آیاتی دیده می شود. گفته می شود که در پشت تخته‌های سقف قیمت انواع غلات، چون جو و گندم در زمان گذشته ذکر شده است. ایوان جنوبی امامزاده مشرف به تپه جنوبی ابیانه است و منبری چوبی و قدیمی نیز در آن قرار دارد.

زیبایی این بارگاه، در سادگی آن است و تجملاتی در آن دیده نمی شود. با وجود مرمت های صورت گرفته در سال ۱۳۸۶، هنوز هم چهره قدیمی و ساده این زیارتگاه حفظ شده است.

۴- مساجد ابیانه

چندین مسجد در روستای ابیانه وجود دارد که در ادامه به آنها می پردازیم:

*مسجد جامع ابیانه

مسجد جامع ابیانه یا مسجد میان‌ده شهرت و قدمت زیادی در میان مساجد ابیانه دارد. این مسجد در محله ای به نام «میون ده» واقع شده است و دو شبستان دارد. شبستان قدیمی به وسیله دری کوتاه به کوچه اصلی متصل می شود و کف آن چوبی است. یک محراب چوبی قدیمی در دیوار جنوبی این شبستان به چشم می خورد که از آثار تاریخی با ارزش روستای ابیانه‌ به شمار می رود و تاریخ ساخت آن به سال ۴۷۷ هجری قمری باز می گردد.  این محراب کنده کاری هایی با نقش گل و بته دارد و سوره «یس» با خطوط برجسته کوفی بر روی آن نقش بسته است. برخی می گویند این محراب نوشته هایی به خط میخی نیز دارد.

منبر چوبی این مسجد متعلق به دوره سلجوقیان است و تاریخ ساخت آن به سال ۴۶۶ هجری قمری باز می گردد. این منبر تزییناتی با نقوش گل و بوته، گل هشت پر و کتیبه‌هایی به خط کوفی دارد.

بر روی در ورودی مسجد نیز نقوش گل و بته و خطوط برجسته به صورت کنده کاری دیده می شود. نکته جالب آنکه این در، یک بار سرقت شده و دوباره به جای اصلی خود بازگشته است.

به شبستان جدید مسجد می رسیم؛ سالن بزرگی که ستون‌هایی با سرستون کنده کاری شده دارد و نورگیری در سقف محوطه میانی آن دیده می شود. سقف این سالن از چوب گردو و به صورت تخته پوش است و آن را با نقوش منظم هندسی قاب‌بندی کرده اند. نوع این سقف را کرکس پوش می نامند چرا که به شکل بال گسترده کرکس ساخته شده است. بر روی این سقف کتیبه‌هایی از آیات قرآن به چشم می خورد.

*مسجد پرزله

در محله پل، مسجدی متعلق به عصر ایلخانیان قرار دارد که به پرزله معروف است. درِ ورودی شرقی این مسجد، قدیمی ترین درِ ابیانه است و تاریخ ۷۰۱ هجری بر روی آن دیده می شود. روی در غربی مسجد نیز تاریخ ۱۰۵۸ه.ق نقش بسته است که به زمان شاه اسماعیل صفوی بازمی گردد. در زیر این مسجد دو طبقه، آب انبار و پا شیر قرار دارد. در شبستان پایینی (طبقه همکف) یک در یک لنگه ای به چشم می خورد که به راهروی کوچکی باز می شود. این راهرو از یک طرف به کوچه راه دارد و از طرف دیگر به راه پله ای منتهی می شود که به طبقه بالا می رسد سالن بزرگ طبقه بالا از بناهای دوره صفویه به شمار می رود و در اواخر دوره قاجاریه، یک ایوان کوچک به آن افزوده اند.

*مسجد یوسمون

مسجد یوسمون، بنایی دو طبقه در محله یوسمون است که تاریخ ساخت آن به ۷۰۰ سال پیش باز می گردد. علم متعلق به محله یوسمون که در زبان محلی «شده» خوانده می شود، در طبقه بالای این مسجد قرار دارد. هنگام روضه خوانی، خانواده های یوسمونی مکان های به خصوصی در این مسجد داشتند که به صورت موروثی تعیین می شدند.

*مسجد حاجتگاه

در محله زیارتگاه و در کنار قبرستان قدیمی، مسجدی حدود ۴۰۰ ساله قرار دارد که با نام حاجتگاه شناخته می شود. در نمای این مسجد آجر به کار رفته است و دریچه ها و پنجره های مشبک هلالی جلوه خاصی به آن داده اند.

در طبقه بالای مسجد اتاقی وجود دارد که در گذشته به عنوان محل دفن موقت مرده های اربابان از آن استفاده می کردند. جلوی مسجد، تخت گاهی معروف به «تخت مزگه» دیده می شود که بر اساس گفته ها ماشاالله خان سردار -از یاغیان و غارتگران منطقه در گذشته- آن را ساخته است. تاریخ حک شده روی در مسجد سال ۹۵۳ه.ق را نشان می دهد؛ یعنی همزمان با سلطنت شاه طهماسب اول. مردم ابیانه این مسجد را جایی برای برآورده شدن حاجت و نیازشان می دانند. آنها از مادری حرف می زنند که کودک بیمارش را به پای ستون این مسجد می آورد و به این ترتیب شفایش را گرفت. یک مسجد قدیمی دیوار به دیوار این مسجد قرار دارد که در حال حاضر به انباری تبدیل شده است.

* سایر مساجد

از دیگر مساجد بنام این روستا می توان موارد زیر را نام برد:

مسجد پالیزه در میدان پالیزه در محله یوسمون و در کنار آب انبار قرار دارد. این مسجد به یک سالن بزرگ شباهت دارد که قسمت زنانه و مردانه آن به وسیله یک پرده از هم جدا شده است.

مسجد پنجه علی که از مساجد جدید ابیانه به شمار می رود و در محله زیارتگاه واقع شده است.

مسجد دم دروازه که در محله بالا است و در گذشته مرده ها را هنگام شب در آن می گذاشتند تا صبح فردا به خاک بسپارند.

مسجد چهل انگشت که در محله پس خانقاه واقع شده است

مسجد سرچشمه که در محله هرده قرار دارد.

مسجد سرقنات برقه که در محله پایین ده است.

تصویری از این مساجد در دست نیست. اگر عکسی در دست دارید، آن را برای ما بفرستید تا با نام خودتان در کارناوال منتشر شود. عکس را اینجا آپلود کنید.

۵- آتشکده هارپاک

یکی از آثار کهن ابیانه، آتشکده آن است که در محله میان‌ده قرار دارد و با عنوان آتشکده هارپاک شناخته می شود. این آتشکده را نمونه ای از معابد زرتشتی می دانند که در گذشته در جوامع کوهستانی ساخته می شد. ساختار آتشکده هارپاک به صورت چهارطاقی است؛ به این معنا که زمینه ای چهارگوش و پوششی گنبدی و چهار ورودی طاق دار دارد.

آتشکده هارپاک در گذرگاه اصلی محله که در زبان روستاییان راشتا نامیده می شود، قرار گرفته است. این آتشکده درون یک سابات جای دارد؛ بخش سرپوشیده ای از گذرگاه که ویژگی شهرها و روستاهای کویری به شمار می رود. در ساخت این بنای سه طبقه از سنگ لاشه و گچ استفاده شده است و هنوز یک تالار کوچک از آخرین طبقه‌ آن را می توان دید.

این ساختمان مانند دیگر بناهای ابیانه روی شیبی پست و بلند قرار دارد و از ویژگی های جالب این آتشکده می توان به نحوه جای نمایی آن اشاره کرد. هارپاک در مسیر کوچه اصلی، از محلی موسوم به دروازه بالا تا دروازه پایین کشیده شده است و همین باعث شده تا بنا از هر طرف دیده شود.

طبقه مخصوص آداب مذهبی در این آتشکده از یک سرسرا با سه بخش گنبدوار و چند قسمت دیگر تشکیل شده است. در وسط آتشکده آتشی وجود داشته که مردم احترام زیادی برای آن قایل بودند و کاروان ها هم به کمک آن مسیرشان را می یافتند. این آتش با زغال سنگ روشن می شد؛ سوختی که هنوز هم در حوالی روستای ابیانه یافت می شود.

چرا نامش هارپاک است؟

در گویش مردم ابیانه هِر یعنی زیر و پَک یعنی پله. برخی این نام را به هارپاک نسبت می دهند که از چهره‌های بزرگ تاریخ هخامنشی و ماد بود. عده ای می گویند هارپاک، شخصی بود که مقام وزارت آژدهاک -آخرین پادشاه سلسله مادها- را داشت.

دیگر آتشکده های ابیانه

به جز هارپاک، آتشکده های دیگری نیز در ابیانه وجود داشته که همگی از بین رفته اند:

هرشوگاه که در غرب ابیانه پشت خانه غلام نادرشاه قرار داشت.

دژآتون که امروزه تنها تل خاکی از آن در میان باغ های ابیانه به جا مانده است.

۶- موزه مردم شناسی

در تیرماه سال ۱۳۸۴ بود که به همت پایگاه میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ابیانه، ساختمان قدیمی مهد کودک و آزمایشگاه دبیرستان ابیانه بازسازی و به عنوان موزه مردم شناسی راه اندازی شد. ساختمان با در نظر گرفتن الگوی معماری روستا و با همان مصالح مورد مرمت قرار گرفت.

در این موزه تعدادی از اشیای مورد استفاده مردم از گذشته تاکنون به نمایش گذاشته شده است؛ اشیایی مانند ظروف پخت و پز، اسلحه شکاری، قرآن های خطی، نسخ قدیمی، وسایل کاشت، داشت و برداشت در کشاورزی، نقره جات و زیور آلات محلی، پوشاک سنتی، وسایل دامپروری، تصاویری از طبیعت و معماری روستا و …

این موزه در حال حاضر بسته است و مشخص نیست که آیا بازگشایی می شود یا خیر.

۷- قبرستان قدیمی

یکی از دیدنی های جالب توجه ابیانه، قبرستانی کهن است که پیش از رسیدن به روستا می توانید آن را ببینید. در این قبرستان به سنگ هایی به صورت مثلث بر می خورید که گویی بر فراز قبرها ایستاده اند. این سنگ ها حاوی مشخصات فرد متوفی هستند. نکته جالب دیگر استفاده از تصاویر برای نشان دادن مرد یا زن بودن شخصی است که در این قبر آرمیده است. اگر بر روی سنگ، تصویر یک شانه را دیدید بدانید که با مزار یک بانو طرف هستید.

امروزه ابیانه سه قبرستان دارد:

قبرستان مصلی: قبرستانی در ورودی شمال غربی روستا که مردگان را در آنجا خاک می کنند. اینجا محل برگزاری نماز عید فطر نیز هست.

قبرستان چشمه: قبرستانی در شمال شرقی ابیانه

قبرستان پشت حسینیه حاجتگاه: قبرستانی در غرب روستا که امروزه مرده ای در آن دفن نمی شود.

۸- چشمه های ابیانه

در ابیانه چشمه هایی وجود دارند که عبارتند از:

دو آبی: مهمترین منبع آب ابیانه که در غرب روستا قرار دارد و در تمام سال می توان از آب آن استفاده کرد.

رئیسون: تامین کننده آب آشامیدنی روستا که در غرب ابیانه، کمی بالاتر از آسیاب واقع شده است. باور مردم ابیانه بر این است که این چشمه از پای درخت زرشک می آید و آشامیدن آب آن عمر را طولانی می کند.

تاردر: چشمه ای در شمال ابیانه است که به قنات تاردر مشهور است.

پی قستان، وشاسیدرا، پاشت لیل، په کی جا، پاش یووینگا، پال هَمُون بالا: چشمه های جنوب ابیانه

چشمه پال همون هره، هینزا و کرشک: چشمه هایی در شش کیلومتری شمال ابیانه

خوشگذرانی در ابیانه

گشت و گذار و عکاسی: روستای ابیانه یکی از سوژه های ناب برای عکاسی است. به ویژه اگر بر فراز بلندی های اطراف آن بایستید و دورنمای آن را ببینید. خانه هایی سرخ در دامنه کوه که جلوه خاصی دارند. به هنگام گشت و گذار در روستا نیز سوژه های خوبی انتظارتان را می کشد؛ فقط به یاد داشته باشید که برای عکاسی از مردم ابیانه باید از آنها اجازه بگیرید و خیلی به آنها اصرار نکنید. اگر می خواهید با لباس های محلی عکس داشته باشید می توانید آنها را اجاره کنید و بپوشید و در روستا بگردید و عکس های نابی را ثبت کنید.

طبیعت گردی: طبیعت اطراف ابیانه زیباست و با وجود کویری بودن زیبایی های خاص خودش را دارد. در حوالی این روستا می توانید به یک کوهنوردی سبک بروید و خودتان را به بلندی ها برسانید. حالا هم یک طبیعت گردی خوب داشته اید و هم می توانید پاداش تان را که تماشای چشم اندازی ناب از ابیانه است، بگیرید.

پیک نیک: طبیعت اطراف ابیانه و به ویژه حاشیه رودخانه آن جای خوبی برای برپایی یک پیک نیک دوستانه یا خانوادگی است. وسایل لازم را به همراه ببرید و بدون آسیب به طبیعت بساط خوشگذرانی تان را آنجا پهن کنید.

دوچرخه سواری: اگر اهل دوچرخه سواری هستید، در ابیانه می توانید دوچرخه هم اجاره کنید و گشتی در اطراف روستا بزنید. جاده خاکی دوچرخه سواری شما را به گردشی به یادماندنی می برد و در طول آن جوی آبی جاریست که بر زیبایی اش می افزاید.

تورهای گردشگری: اگر دل تان بخواهد که به جز ابیانه نگاهی هم به طبیعت و روستاهای اطراف داشته باشید، می توانید بر روی تورهایی که توسط محلی ها برگزار می شوند حساب باز کنید. آنها شما را به روستاهای اطراف می برند و دید بهتری از منطقه به شما می دهند.

نکته: تفریحاتی همچون دوچرخه سواری و تورهای گردشگری ممکن است در همه زمان ها در دسترس نباشند و فقط در ایام پیک سفر مانند نوروز و تابستان آنها را در ابیانه بیابید.

گزینه های بیشتر برای بازدید

اگر برای چندمین بار راه تان به ابیانه افتاد و یا مدت زیادی را در این روستا ماندید، گزینه های دیگری نیز برای بازدید هستند که می توانید روی آنها حساب باز کنید و تنوع بیشتری به برنامه تان بدهید. سراغ این دیدنی ها را از افراد محلی بگیرید. گرچه برخی از آنها اصلا در وضعیت خوبی نیستند و نزدیک به ویرانی قرار دارند.

۱- حسینیه ها

ابیانه دو حسینیه قدیمی دارد؛ یکی در محله بالای ده قرار دارد که نخل (مربوط به مراسم نخل گردانی) محله بالا هم در آن نگهداری می شود. حسینیه هِرِده در محله هِرِده هم یکی دیگر از حسینه های روستاست. این حسینیه در کنار زیارتگاه شاهزاده یحیی و شاهزاده عیسی واقع شده است و نخل محله پایین در آن قرار دارد.  در کنار مسجد حاجتگاه در غرب روستا نیز حسینیه جدیدی  از سال ۱۳۷۲ تا ۱۳۷۵ ساخته شده است که حاجتگاه نام دارد.

۲- قلعه های ابیانه

ابیانه دارای ۳ قلعه است که به دوره‌های یاغیگری مربوط می شوند. مردم در گذشته برای حفظ جان و مال خود در برابر یاغی های محلی از این قلعه ها استفاده می کردند و در آن به نوبت نگهبانی می دادند. در اینجا اشاره ای به این قلعه ها داریم:

پال هونه یا تخت هامان: قلعه ای در جنوب غربی ابیانه که به محله بالا و یوسمون تعلق دارد. ساخت این قلعه به حدود ۲۰۰ سال پیش‌ بازمی گردد و در سند ساخت آن به سهم افراد در ساخت قلعه اشاره شده است.

هرده: قلعه ای متعلق به محله هرده که در شمال شرقی روستا قرار دارد. ضخامت دیوارهای این قلعه  به یک متر می رسد و ارتفاع آنها حدود ۴ تا ۵ متر است. همه قلعه ها از خاک رس هستند اما در ساخت قلعه هرده از سنگ های درشت نیز بهره گرفته اند.

پاله: قلعه ای در شمال غربی روستا که متعلق به محله پل است.

۳- آسیاب های روستای ابیانه

آسیاب دستگاهی برای خردکردن گندم و سایر غلات و درست کردن آرد است که در گذشته در هر روستا و شهری یکی از آن دیده می شد. این دستگاه با بهره گیری از سرعت آب یا فشار آب کار می‌کرد و نقش مهمی در زندگی مردم داشت. در ابیانه هم سه آسیاب وجود دارد که مردم به زبان محلی آنها را آره می خوانند. این سه آسیاب عبارتند از :آره هره، آره میون و آره داریون که در مسیر رودخانه داریون در سمت غرب روستا واقع شده اند.

تصویری از این دیدنی در دست نیست. اگر عکسی در دست دارید، آن را برای ما بفرستید تا با نام خودتان در کارناوال منتشر شود. عکس را اینجا آپلود کنید.

۴- خانقاه های ابیانه

خانقاه به محلی گفته می شود که درویشان و صوفیان در آن زندگی می کنند و مجالس آموزش و گردهمایی و فعالیت های مختلف شان را در آن انجام می دهند. یکی از خانقاه های ابیانه در محله «پَ خونه قاه» یا«پَس خانقاه» قرار دارد و زمان ساخت آن به دوره شاه عباس صفوی باز می گردد. این بنا، ساختمانی سه طبقه با نمای آجری است که سردرش طاق های ضربی دارد و نقاشی های دوره صفوی جلوه ای خاص به آن داده اند. این خانقاه در گذشته محلی برای استراحت شاه صفوی در تابستان بود و صوفیان و درویشان نیز در آن گرد هم می آمدند. خانقاه اشرفه، نیز در این روستا قرار دارد و دیوارهای آن با خطوطی تزیین شده که گفته می شود کاری از شاگرد بلافصل رضا عباسی هستند.

تصویری از این دیدنی در دست نیست. اگر عکسی در دست دارید، آن را برای ما بفرستید تا با نام خودتان در کارناوال منتشر شود. عکس را اینجا آپلود کنید.

۵- کاروانسراها و اشترخانه ها

در روستاهای ایران به ویژه مناطق کویری، وجود کاروانسرا امری مرسوم است و بسیاری از نمونه های آن را در نقاط مختلف کشورمان می توانید ببینید. ابیانه هم دو کاروانسرا دارد که در غرب روستا و نزدیک محل فعلی بانک واقع شده اند. فاطمه زاغول نام زنی بود که یکی از این کاروانسراها را ساخت و کم کم به محلی برای معاملات پایاپای تبدیل شد. حالا از این کاروانسراها تنها ویرانه هایی به چشم می خورد چرا که سیل، تمام شان را ویران کرده است. علاوه بر این دو کاروانسرا، کاروانسراهای کوچک دیگری نیز در ابیانه بوده که آنها هم ویران شده اند.

به جز کاروانسراها، اُشترخانه یا شترخانه های زیادی نیز در ابیانه وجود داشته است. اینها مکان هایی برای رفت و آمد کاروان های شتر بودند و استراحتگاهی برای مسافران به شمار می رفتند. شترخانه ها ساختمانی بزرگ و سقفی بلند داشتند و هر کدام شان متعلق به یک فرد ثروتمند بودند. بد نیست بدانید که صاحبان هر یک از کاروانسراها و شترخانه های ابیانه، برای ثواب، این محل ها را در اختیار کاروان ها می گذاشتند. در ادامه چند نمونه از شترخانه های ابیانه را نام می بریم:

شیرازی یا شترخون شیرازی که در محله یوسمون و بالاتر از حمام ده قرار گرفته است.

خانه جعفره یا شترخون جعفره که از بناهای چهارصفه به شمار می رود. چهار صفه به یک بنای مربع یا مستطیل شکل گفته می شود که با اتاق های متصل به هم احاطه شده است؛ یعنی در اطراف فضای مرکزی آن، اتاق‌هایی شاه نشین مانند به چشم می خورد.

شترخون مظفره که مهریه یک زن ابیانه ای بوده و پایین تر از مسجد پرزله واقع شده است.

شترخون تقی میر شاه علی در رو به روی مدرسه ده  که به خانه حقیقی نیز شهرت دارد.

تصویری از این دیدنی ها در دست نیست. اگر عکسی در دست دارید، آن را برای ما بفرستید تا با نام خودتان در کارناوال منتشر شود. عکس را اینجا آپلود کنید.

۶- آب انبارهای روستای ابیانه

در گذشته که هنوز خبری از لوله کشی آب نبود، مردم به ویژه در مناطق کویری از آب انبارها برای ذخیره آب و تامین نیازشان استفاده می کردند. آب انبار، به حوض یا استخری سرپوشیده‌ گفته می شود که در زیرزمین است و منبعی برای ذخیره آب از آب باران یا جویبارهای فصلی به شمار می رود. چهار آب انبار در روستای ابیانه وجود دارد که البته در حال حاضر هیچ یک از آنها قابل استفاده نیستند. این آب انبارها عبارتند از:

میان ده که قدمتی ۱۰۰ ساله دارد و در محله میان ده واقع شده است

پُرزله در محله بالای ده در کنار مسجد پرزله که یکی از قدیمی ترین آب انبارهای ابیانه به شمار می رود.

پالیزه که در محله یوسمون در کنار پالیزه قرار گرفته است

پَ باغچه یا پَس باغچه که در محله یسمون است.

۷- حمام های ابیانه

در گذشته ساکنان محله بالا و پایین ده، از حمام و سلمانی های مجزا استفاده می کردند. دو حمام در دو محله بالا و پایین ابیانه قرار دارد؛ حمام محله پایین (هرده) متروکه شده اما حمام محله بالا هنوز قابل استفاده است. نگهداری و تعمیرات حمام از محل هزینه عمومی ده تامین می شود. در گذشته هزینه حمام برای هر نفر ابیانه ای یک تومان بود ولی غریبه ها ملزم به پرداخت هزینه بیشتری بودند. زنان برای پرداخت بهای حمام به حمامی (مسوول حمام) یک قرص نان می دادند و پسران نیز تا قبل از ازدواج از پرداخت مزد حمامی معاف می شدند.  امروزه در قسمت ورودی حمام صندوقی گذاشته اند تا پول حمام را در آن بگذارند. جالب است بدانید که در گذشته از گَوَن به عنوان سوخت حمام استفاده می کردند.

تصویری از این دیدنی در دست نیست. اگر عکسی در دست دارید، آن را برای ما بفرستید تا با نام خودتان در کارناوال منتشر شود. عکس را اینجا آپلود کنید.

اقامت در روستای ابیانه

برای اقامت در روستای ابیانه نگرانی نداشته باشید. هتل های خوبی در این روستا تاسیس شده اند که شب خوبی را برای تان رقم می زنند. اگر کمی جستجو کنید، خانه های محلی نیز در این روستا و حتا روستاهای اطرافش نیز خواهید یافت. کمپینگ هم یکی دیگر از گزینه های پیش روی شماست که اگر وسایلش را دارید می توانید بر روی آن حساب باز کنید و در اطراف روستا محل مناسبی را برای آن بیابید. در کنار همه اینها می توانید در ابیانه و حوالی اش اقامت نکنید و خودتان را به شهرهای نزدیک مثل کاشان و اصفهان برسانید.

امکانات در روستای ابیانه

ابیانه روستایی خوب از نظر امکانات است و گردشگران می توانند از تسهیلاتی که برای شان وجود دارد استفاده کنند.

سوغات ابیانه

زیورآلات دست ساز مثل گردنبند و دستبند و آویزهای تزیینی دیواری از مهم ترین سوغاتی های ابیانه هستند و در کنار آنها قالی و گیوه و دیگر صنایع دستی نیز طرفداران خاص خود را دارند. لواشک از سوغاتی های خوراکی پرطرفدار ابیانه است و لبنیات ابیانه هم جزو سوغاتی های ناب آن به شمار می رود. گردو، بادام، سیب و آلو نیز از دیگر سوغاتی های روستای سرخ ایران هستند.

غذاهای ابیانه

غذاهای ابیانه خوراکی هایی برگرفته از فرهنگ کویرنشینی و مردم حاشیه کویر ایران هستند. غذاهایی سالم، طبیعی، ساده و بسیار خوش طعم که اسم ها و ترکیبات جالبی دارند. اگر از یک ابیانه ای بخواهید که غذاهای روستایش را برای تان نام ببرد، اسم هایی محلی را با لهجه شیرین شان خواهید شنید که ممکن است اصلا به گوش تان آشنا نباشد. «گِپا» نام غذای رسمی مردم ابیانه است که نوعی قرمه با گوشت گوسفند قربانی است.

غذای دیگر این روستا،«کاروانی»، نام دارد و غذایی شبیه کله جوش است که مانند بقیه مناطق کویری در ابیانه هم طرفداران زیادی دارد. کاروانی با کشک ساییده، نعناع و پیاز داغ طبخ می شود. «جوبن» غذایی تهیه شده از جوی ترش است و «آردینه»، دیگر غذای محبوب ابیانه ای ها از سبزی های محلی و دوغ تهیه می شود. حلیم جو، برشتوک، حلیم برگ مو، آش سیرابی، دلمه برگ مو، قلیه، آش کشک، حلوای دوشاب، پلوی جو، پوره سیب زمینی، کالجوش، کاچی، اوماچ، اشکنه، قل قله دوشاب و… از غذاهای ابیانه هستند.

آب و هوای ابیانه

روستای ابیانه آب و هوایی معتدل دارد و اقلیم آن را می توان ترکیبی از آب و هوای مدیترانه ای دانست.

متوسط بیشترین دما در ماه تیر و متوسط کمترین دما در ماه دی است. این منطقه، از اواخر دی ماه کم کم گرم می شود و به محض رسیدن بهار، دما به شدت افزایش می یابد. در تیرماه و اوایل مردادماه گرمای هوا به اوج خود می رسد؛ سپس از اواخر تیرماه کم کم هوا رو به خنکی می گذارد.

بارندگی در ابیانه مختص فصل زمستان و اغلب به صورت برف است. برف دامنه کوه های مرتفع، تا فصل بهار نیز ماندگار می شود ولی در تابستان هیچ بارشی در این روستا رخ نمی دهد. متوسط رطوبت نسبی در منطقه به ۴۶ درصد می رسد که حداکثر آن ۶۷ درصد در دی ماه و حداقل آن ۳۰ درصد در تیرماه است.

بهترین فصل سفر

در چهار فصل سال می توانید به ابیانه بروید و از دیدنش لذت ببرید؛ اما از شکوفه باران اوایل بهار و برگ ریزان پاییزی در این روستا غافل نشوید که حسابی سرتان کلاه می رود!

بهار: در اوایل بهار، شکوفه باران چهره ای دیگر به ابیانه می دهد، از سوی دیگر، همزمانی این فصل با زمان گلابگیری باعث می شود که گردشگران در کنار سفر به کاشان گشتی هم در ابیانه داشته باشند.

تابستان: ابیانه مانند هر روستای کویری دیگری در تابستان ها گرم می شود اما در مقایسه با دیگر روستاهای کویری آب و هوای معتدل تری دارد.

پاییز: جادوی هزار رنگ این فصل در ابیانه و مسیر رسیدن به آن تماشایی است و می تواند تجربه ای دل انگیز برای تان باشد.

زمستان: سپیدی برف زمستان در کنار سرخی خانه ها تضاد جالبی است که چهره ای خاص به روستا می بخشد.

نظرات خارجی ها

ابیانه با چهره زیبایش دل از گردشگران خارجی نیز برده و آنها را نیز به سوی خود کشانده است. در ادامه سری به وبسایت گردشگری تریپ ادوایزر می زنیم تا ببینیم بازدیدکنندگان خارجی در مورد ابیانه چه می گویند.

گردشگر هلندی | تاریخ ثبت دیدگاه اردیبهشت ۹۷

روستای قدیمی قرمز

بهترین گزینه برای رسیدن به روستای قرمز ۲۵۰۰ ساله ابیانه، گرفتن یک تور یا تاکسی از اصفهان تا کاشان است که ما برای آن ۲۵۰۰۰۰ تومان پرداخت کردیم. در مسیر به روستای هنجان رفتیم و سری به قلعه قدیمی آن زدیم. هنگامی به روستای ابیانه رسیدید به بالای تپه مشرف به روستا بروید و عکس های خوبی بگیرید.  در این روستا می توانید میوه های خشک خوشمزه مانند زردآلو خریداری کنید.

گردشگر بلژیکی | تاریخ ثبت دیدگاه فروردین ۹۷

کاملا ناامیدکننده

من حتا رنگ اینجا را دوست نداشتم. من نمی توانستم یک مکان پیدا کنم که از آن کل روستا را مانند تصاویر ببینم. یک ساختمان زیبا هم وجود نداشت. گرچه مردم دوست داشتنی زیادی آنجا پیدا می شد. شاید باید قبل از بازدید کامم را شیرین می کردم!

گردشگر چینی | تاریخ ثبت دیدگاه فروردین ۹۷

منحصر به فرد! باید رفت و دید…

یک روستای سنتی خیره کننده با رنگی متمایل به قرمز که احساس دیدنش را نمی توان وصف کرد. گویی زمان ایستاده بود. شما می توانید در این روستا حسابی بگردید و حتا با روستاییان هم عکس بگیرید. همه ساکنان لباس محلی سنتی به تن دارند. هوا تمیز و خنک و حدود ۱۳ تا ۱۵ درجه سانتیگراد بود. ارتفاع به حدود ۱۰۰۰ متر بالاتر از سطح دریا می رسید. اینجا یکی از بهترین مناظر را داشت که نباید آن را از دست داد.

گردشگر تایلندی | تاریخ ثبت دیدگاه فروردین ۹۷

بهار، بهترین زمان بازدید از این روستاست

ما یک تاکسی از کاشان کرایه کردیم و ۲ ساعتی در راه بودیم. مسیری خنک با کوه های بلند. این روستا بسیار شگفت انگیز است؛ آجرهای قرمز، عبادتگاه ها، مساجد و آرامگاهی مقدس با گنبد فیروزه ای، همه اینها را در ابیانه دیدیم.

پس از پارک کردن ماشین شروع به گشت و گذار کردیم و به سراغ موزه مردم شناسی ابیانه رفتیم. در آنجا با ظروف سنتی، لباس، پارچه، ماشین آلات بافندگی و … آشنا شدیم. سپس آب انبارها را دیدیم. مردم محلی با لباس های سنتی خود از ما استقبال گرمی کردند و سوغاتی های خوبی را از آنها خریدیم. در آخر به حرم مقدس رسیدیم که تراس آن  چشم انداز کوه های دور افتاده و چمنزار را پیش روی مان قرار داد.

گردشگر آلمانی | تاریخ ثبت دیدگاه دی ۹۶

روستایی تاریخی

ما در مسیرمان از تهران به اصفهان از این روستا بازدید کردیم. فصل زمستان بود و هیاهوی خاصی وجود نداشت. خانه ها منحصر به فرد هستند و با گل رس پوشیده شده اند. چشم انداز این روستا شگفت انگیز و زیباست.

جاده خاکی

۱- شهر میمه به ابیانه: این جاده در سمت شرقی میمه قرار دارد و متعلق به زمان صفوی است. در حاشیه جاده دو قلعه قدیمی دیده می شود و در مسیر روستای مراوند و مزرعه تجره قرار دارند. پس از عبور از این روستا ها و پشت سر گذاشتن گردنه به سمت شرق روستای ابیانه ختم می شود.

۲- روستای قهرود به ابیانه: این جاده بعد از روستای قهرود از جاده آسفالته کاشان به میمه به سمت جنوب منشعب می شود. با ورود به این مسیر پس از عبور از گردنه تجره و مزرعه گهه بالا از سمت غرب وارد روستای ابیانه می شوید.

۳- جاده دسترسی گردنه پری: این جاده پس از عبور مزارع تخت نیاز مرغ، روستای چغاده و مراوند، از گردنه پری می گذرد و بعد از گذشت از یک کاروانسرا و استراحتگاه تاریخی با قدمت بالا از سمت جنوب به روستای ابیانه می رسد.

هزینه ورودی: پیش از ورود به روستا برای هر ماشین باید ۱۰۰۰۰ تومان بپردازید.

چرا نامش ابیانه است؟

در زبان محلی به ابیانه ویونا (Viuna) گفته می شود. وی (Vi) یعنی بید و ویانه (Viyane) یعنی بیدستان. ابیانه در گذشته بیدستان بوده‌ و همین به خوبی دلیل این نامگذاری را بیان می کند. در طول زمان ویونه به «اویانه» و «ابیانه» تغییر پیدا کرده است. حالا هر ابیانه ای که بخواهد بگوید: «ابیانه ای هستم» می گوید: «ویون جی ما: ما ویون جی هستیم»

عده ای بر این باورند که ابیانه در واقع آبیانه بوده است. آنها می گویند کسانی که به قصد سکونت به این منطقه آمدند از غرب بودند و از پشت کوه ها افرادی را به سمت این مکان فرستادند تا در جستجوی آب باشند و ببینند آب هست یا نه. چنین شد که نام آبیانه را بر این روستا نهادند.

تاریخچه

هیچ سندی در مورد قدمت ابیانه وجود ندارد؛ اما کارشناسان عمر آن را ۱۵۰۰ سال تخمین می زنند و معتقدند این روستا از کهن ترین سکونتگاه های انسانی در حاشیه دشت کویر ایران است. برخی از اهالی ابیانه، به وجود آمدن این روستا را به زمان مادها نسبت می دهند و ابیانه ای ها را از نژاد آریایی می دانند. آثار و بناهای تاریخی این روستا مربوط به دوره های ساسانی، سلجوقی، صفوی و قاجار هستند و نشانه هایی از این دوره ها را دارند.

همانگونه که پیش تر نیز اشاره کردیم برخی ابیانه ای ها بر این باورند که عده ای از طرف کوه های غرب به این روستا آمدند و پس از یافتن آب در اینجا ساکن شدند. تعدادی از ابیانه ای ها هم می گویند حدود ۶۰۰ یا ۷۰۰ سال پیش ۴ فرزند شامل سه پسر و یک دختر از جایی نامعلوم آمدند و ابیانه را رونق بخشیدند.

پوشش گیاهی و جانوری روستای ابیانه

در ابیانه حیوانات و گیاهانی نیز زیست می کنند که در ادامه با برخی از آنها آشنا می شویم:

جانوران موجود در ابیانه و حوالی آن عبارتند از:

قوچ، میش، روباه، شغال، گراز و خرگوش، پرندگانی مانند کلاغ و زاغی یا در زبان محلی شرشره. فراوانی شغال و روباه در اطراف آبادی مانع از نگهداری مرغ و خروس توسط اهالی می شود و این جانداران کمتر در ابیانه به چشم تان می خورند.

از گیاهان خودروی ابیانه نیز می توان به این موارد اشاره کرد:

دُرمَنهِ، خاکشیر، کتیرا و اسپند. نکته جالب توجه این است که زنان ابیانه با اسپندهای اطراف روستا آویزهایی با تکه پارچه های رنگی درست می کنند و برای چشم زخم به دیوار خانه های شان می آویزند. درختچه های زرشک نیز در اطراف این روستا یافت می شوند و بخشی از نیازهای روستاییان را برطرف می کنند.

دغدغه های کارناوالی

ورود افسارگسیخته گردشگران و عدم توجه به ظرفیت روستا آسیب هایی جدی را به ابیانه وارد کرده است. یکی از این آسیب ها رنجش خاطر اهالی روستا از مزاحمت های گردشگران است که متاسفانه هیچ نظارتی بر روی آنها نمی شود. حضور تعداد زیادی گردشگر در محل زندگی افراد بومی هم سکوت و آرامش آن محل را به هم می زند و هم رنجش خاطر اهالی را به دنبال دارد. در این صورت گردشگرگریزی مردم روستا پدیده ای عادی است که آسیب هایی جبران نشدنی به دنبال دارد و موجب درگیری میان میزبان و مهمان می شود.

عدم نظارت بر ساخت و سازهای جدید روستا نیز چهره این اثر را به شدت دگرگون کرده است. خانه های قدیمی یک به یک ویران می شوند و کمتر کسی برای حفظ چهره سنتی روستا و خانه هایش در تلاش است. استفاده از مصالح غیر بومی و تغییر در ساختار خانه ها هر چند باعث توسعه روستا می شود اما اصالت آن را برای همیشه از بین می برد و تاثیری منفی بر گردشگری آن می گذارد.

توصیه های کارناوالی

یکی از نکات مهمی که در ابیانه باید به آن دقت داشته باشید، رفتارتان با مردم بومی است. شاید خیلی از شما دوست داشته باشید که تصویری از این مردم ثبت کنید؛ اما باید بدانید که این کار به مزاج برخی از آنها اصلا خوش نمی آید و آن را تجاوزی به حریم خصوصی شان می دانند. یادتان باشد که شما مهمان این روستا و مردمش هستید و باید به صاحبخانه احترام بگذارید. پیش از گرفتن عکس حتما از افراد اجازه بگیرید تا موجب رنجش خاطرشان نشوید.

خرید سوغاتی و صنایع دستی کمک خوبی به اقتصاد روستایی می کند پس برای یادگاری هم که شده سوغاتی هر چند کوچک بخرید و مردم را در منفعت گردشگری سهیم کنید.

یادگاری نوشتن بر روی دیوار خانه ها و ساییدن دیوارها نه تنها قانونا مشکل دارد بلکه با اصول اخلاقی نیز مغایر است. شما با هر آسیب هر چند کوچک، قدمی در راستای نابودی یک روستا و زندگی مردمش برمی دارید.