بهترین راه برای تشخیص کافی بودن شیرمادر ، افزایش وزن و قد شیرخوار بر اساس منحنی رشد است که با مراجعه به پزشک کودکان و با بررسی رشد ماهیانه شیرخوار این کار میسر است .

رسانه ۷ میزان شیر مادر در روزهای اول تولد نوزاد کم است، البته در این مدت نوزاد هم نیاز کمتری به شیر دارد. شیری که در ابتدای تولد( ۴۸- ۲۴ ساعت اول تولد )  تولید می شود آغوز یا کلستروم یا ماک نام دارد. این شیر زرد رنگ و غلیظ است و شباهتی به شیر معمولی ندارد. آغوز به دلیل داشتن مواد مغذی و مفید از ابتلای شیرخوار به عفونت های تنفسی و اسهال و بسیاری از بیماری های دیگر مانند بیماری های چشمی جلوگیر ی می کند، به همین دلیل به آغوز اولین واکسن نیز می گویند. بنابراین تعذیه نوزاد را باید بلافاصله بعد از زایمان و با آغوز شروع کرد و ادامه داد. تداوم شیردادن از پستان مادر با فواصل کوتاه مهمترین عامل ترشح و افزایش شیر مادر می باشد ودفعات تغذیه از پستان باید بر مبنای خواست نوزاد باشد که معمولا در حدود ۸ تا ۱۲ بار در طول بیست و چهار ساعت خواهد بود.

بهترین راه برای تشخیص کافی بودن شیرمادر ، افزایش وزن و قد شیرخوار بر اساس منحنی رشد است که با مراجعه به پزشک کودکان و با بررسی رشد ماهیانه شیرخوار این کار میسر است . در اولین روزهای زندگی کودک یعنی در هفته اول، وزن شیرخوار کم می شود ولی از روز هفتم، کودک به وزن اولیه باز می گردد. دلیل این کم شدن وزن ، خروج کودک از محیط مایع رحم است. با رشد مناسب و تغذیه خوب در پایان ۶ ماهگی، وزن کودک دو برابر وزن هنگام تولدش می شود. تغذیه کودک در ۶ ماه اول، تغذیه انحصاری با شیرمادر است. کودک به هیچ ماده غذایی دیگری،. حتی آب هم نیاز ندارد و اگر به دفعات کافی و مقدار مناسب شیر بخورد، کلیه نیازهایش تأمین می شود. دادن آب قند، جوشانده ها و داروهای خودسرانه یک اشتباه بزرگ است و موجب حساسیت غذایی و غیرغذایی کودک در سنین بالاتر و افزایش احتمال آلودگی به میکروب اسهال می شود.

اگر مادر به دلایلی مانند درد نوک سینه، تنبلی یا بی‌حالی یا تکنیک غلط نگه داشتن نوزاد به هنگام شیردهی و… ، به نوزاد خود به میزان لازم و به طور مکرر شیر ندهد، ممکن است شیر او به طور موقت کم شود. قبل از هر چیز اصول شیردهی را مطالعه و رعایت کنید. بیماری‌ها و همچنین استفاده از قرص‌های ضد بارداری حاوی استروژن نیز می‌توانند بر تولید شیر تأثیر بگذارند. در برخی از زنان یک وضعیت زیستی یا فیزیکی مانند اختلال هورمونی و یا جراحی سینه می‌تواند موجب کاهش میزان تولید شیر شود. با این حال در اغلب زنان مشکل جریان یافتن شیر به بیرون و رسیدن آن به نوزاد است و نه تولید آن. سینه ها مقدار زیادی شیر تولید می‌کنند، اما به دلایلی برای مثال تکنیک غلط شیردهی به نوزاد، نوزاد به اندازه کافی شیر دریافت نمی‌کند.

توجه داشته باشید که بعضی از رفتارها و علامت‌هایی که شیرخواران از خود بروز می‌دهند در ذهن مادر و اطرافیان به کمبود شیر مادر نسبت داده می‌شود، در حالی که بررسی دقیق این دسته از شیرخواران نشان می‌دهد آنها از رشد کافی و مناسبی برخوردار هستند و فقط اضطراب و نگرانی یا محدودیت آگاهی مادر و نزدیکان به این سوء تعبیر و اشتباه در تشخیص منجر شده است. در این قبیل موارد چه بسا قبل از مراجعه به پزشک و رسیدن به تشخیص صحیح ممکن است از شیر مصنوعی هم استفاده شده باشد که خود می‌تواند به کاهش شیر مادر منجر شود. برخی از این نشانه ها که به غلط به کمبود شیر مادر نسبت داده می شوند به شرح زیر می باشند :

بیدار شدن مکرر در شب: کودکی که از شیر مادر تغذیه می‌کند به طور طبیعی در طول شب به دفعات برای تغذیه بیدار می‌شود ولی والدین ممکن است اشتباها بیدار شدن و شیر خوردن مکرر او را طی ساعات شب به حساب عدم کفایت شیر مادر بگذارند. بعضی از مادران حتی به توصیه یا فشار اطرافیان، شیرخشک هم به فرزند خود می‌خورانند و چون به دلیل مقدار و نوع چربی و پروتئین موجود در شیرخشک، هضم آن خیلی مشکل‌تر وطولانی‌تر از شیر مادر است بنابراین شیرخوار ممکن است مدت طولانی‌تری بخوابد و طلب شیر نکند و این تصور غلط را برای خانواده ایجاد کند که چون گرسنگی او با دادن شیرخشک برطرف شده و بیشتر هم خوابیده پس شیر مادر ناکافی است.

مکیدن دست: شیرخواران علاقه بسیار زیادی به مکیدن دارند و هرگاه به پستان مادر دسترسی نداشته باشند ممکن است با مکیدن دست‌ها، خود را مشغول کنند. بعضی اوقات مکیدن انگشتان و دست‌ها از دوران جنینی و داخل رحم شروع می‌شود.

       ظاهر رقیق شیر مادر: بعضی از مادران رنگ و غلظت شیر دوشیده شده خود را با شیر پاستوریزه یا شیرخشک مقایسه می‌کنند که این قیاس کار صحیحی نیست. شیر مادر با اینکه آبکی‌تر به نظر می‌رسد اغلب در مقایسه با شیرهای مورد اشاره از کالری بیشتر و ارزش غذایی بالاتری برخوردار است.

       زودبه‌زود شیر خوردن: از ویژگی‌های ارزشمند شیر مادر آن است که نه تنها هضم بسیار آسانی دارد بلکه قسمت‌هایی از چربی شیر مادر حتی قبل از ورود به دستگاه گوارش هضم شده و به صورت اسیدهای چرب آزاد در می‌آید که می‌تواند به سرعت جذب شود و انرژی آن بلافاصله مورد استفاده قرار گیرد.

منبع:نی نی سایت