هفته اول ماه هفتم:
اولین غذا:
رسانه ۷ – * اولین غذای کمکی که به شیرخوار داده می‌شود باید نرم، ساده و با کمترین امکان ایجاد آلرژی باشد به همین دلیل معمولاً از برنج استفاده می‌شود که آنرا به صورت فرنی آرد برنج تهیه می‌کنند.
تهیه فرنی با آرد گندم بهتر است بعد از ۸ ماهگی باشد. (در صورت وجود سابقه آلرژی به گندم در افراد خانواده، مصرف گندم به بعد از ۱۲ ماهگی موکول می‌گردد).
* حریره بادام غذای مناسبی است و اکثر کودکان مزه آن را دوست دارند. حساسیت به بادام درختی که حریره از آن تهیه می‌شود بسیار کم است و آن چه که بچه‌ها ممکن است به آن حساسیت داشته باشند بادام زمینی و بادام هندی است.
غذای کمکی در روز اول یک بار و با توجه به میل شیرخوار، یک تا دو قاشق مرباخوری از فرنی آرد برنج است که صبح بلافاصله پس از تغذیه با شیرمادر داده می‌شود.
مقدار غذای کمکی در روز دوم در صورت میل و در خواست شیرخوار به دوبار می‌رسد (یک تا دو قاشق مرباخوری صبح و یک دو قاشق مرباخوری ظهر) و از روز سوم تا هفتم به تدریج بر تعداد قاشق‌ها اضافه می‌شود تا به ۵ تا ۱۰ قاشق مرباخوری برسد.
* در مورد بعضی از شیرخواران که به نظر می‌رسد فرنی یا حریره بادام را دوست ندارند، می‌توان یک حلقه موز رسیده یا یک تکه سیب درختی را پس از جدا کردن پوست آن، رنده کرده و به فرنی یا حریره بادام اضافه نمود. «به» میوه خوش طعمی است و یک قاچ «به» پخته شده می‌تواند طعم غذای کودک را دلپذیرتر کند.
هفته دوم:
در این هفته گوشت به برناه غذایی شیرخوار اضافله می‌شود. نوع گوشت می‌تواند ماهیچه گوسفند، سینه یا ران مرغ یا بوقلمون و یا گوشت چرخ کرده بدون چربی گوسفند باشد. در خانواده‌هایی که به ماهی حساسیت ندارند مصرف ماهی هم اشکار ندارد.
بنابراین وعده‌‌های غذای کمکی شیرخوار در هفته دوم ماه هفتم دوبار در روز و غذای او علاوه بر فرنی یا حریره بادام سوپی است با غلظت ماست که مخلوطی از برنج و گوشت بوده و یکی دو روز بعد هویچ و سپس به تدریج یکی از انواع سبزی‌ها به آن اضافه می‌شود.
شروع سوپ هم با یک تا دو قاشق مرباخوری است که در وعده ظهر به کودک داده می‌شود و به تدریج مقدار آن بسته به میل شیرخوار افزایش می‌یابد تا جایگزین فرنی یا حریره بادام وعده ظهر او شود.
به این ترتیب کودک در اواخر هفته دوم، صبح‌ها از فرنی یا حریره بادام و ظهرها از سوپ استفاده می‌نماید.
برای تنوع بخشیدن به محتوای سوپ می‌توان به تدریج از انواع سبزی‌ها مانند جعفری، گشنیز، شوید، کرفس، کدو خورشتی، کدو حلوایی. لوبیا سبز و سیب‌زمینی استفاده کرد. سبزی‌هایی که نیاز به پختن بیشتر دارند مانند کرفس، لوبیا سبز، کدو حلوایی، کدو خورشتی و سیب‌زمینی را باید به صورت قطعات بسیار کوچک، خرد کرده و به گوشت اضافه نمود تا همراه گوشت پخته شوند ولی سبزی‌‌های لطیف‌تر مانند جعفری، گشنیز، شوید و امثال آن که ساطوری (ریز) شده‌اند در اواخر مرحله پخت اضافه می‌شود تا دو سه دقیقه با سوپ بجوشد. اگر در قابلمه سوپ بسته باشد، سبزی‌ها زودتر پخته می‌شوند.
* به سوپ نباید نمک یا شکر اضافه کرد.
توجه:
۱) مقدار آهن گوشت ران مرغ بیشتر از سینه آن ولی پروتئین سینه مرغ بیشتر از ران مرغ است.
۲) برای تهیه گوشت چرخ کرده بهتر است پس از جدا کردن چربی گوشت، آن را شسته و در منزل دو بار چرخ نمود. سپس حدود ۳۰ گرم گوشت چرخ کرده را در هر کیسه فریزر کوچک ریخته و در فریزر گذاشت.
۳) در صورت عدم دسترسی به گوشت، می‌توان از حبوبات استفاده کرد. گرچه حبوبات (عدس، ماش، لوبیا) به عنوان جانشین‌‌های گوشت محسوب می‌شوند ولی ارزش غذایی این مواد به اندازه گوشت نیست بنابراین در درجه اول توصیه می‌شود در حد امکان مقداری گوشت همراه حبوبات پخته شود حتی اگر یک بال یا گردن مرغ باشد تا هم ارزش غذایی غذا و هم جذب آهن حبوبات افزایش یابد. در غیر این صورت بهتر است حبوبات با یک یا دو نوع از سبزی‌ها پخته شوند مثلاً لوبیا با سیب‌زمینی، عدس با نخود فرنگی، ماش با گشنیز و باقلا سبز با شیود.
۴) بعداز تهیه غذای کمکی باید گوشت و سایر مواد غذایی آن را نرم و له کرد و به شیرخوار داد و هیچ غذایی را نباید صاف کرد زیرا آب سوپ یا سوپ صاف شده ارزش غذایی کمتری دارد.
۵) همان طور که قبلاً ذکر شد محتویات غذای کمکی شیرخوار را باید با پشت قاشق یا چنگال یا گوشت کوب نرم و له کرد و نباید از مخلوط کن استفاده نمود.
هفته سوم:
تعداد وعده‌‌های غذا در هفته سوم به سه بار در روز افزایش می‌یابد و شیرخوار علاوه بر فرنی و سوپ، از پوره انواع سبزی‌ها مانند پوره سیب‌زمینی، هویج و غیره که در مبحث طرز تهیه غذاهای کمکی به آن اشاره شده است، استفاده می‌نماید.
برای نرم کردن پوره می‌توان ترجیحاً از شیرمادر یا شیر پاستوریزه، کره یا هر روغنی که در دسترس باشد یا کمی آب مرغ یا آب گوشت استفاده کرد.
به این ترتیب برنامه غذایی شیرخوار در هفته سوم ماه هفتم به شرح زیر است:
| صبح | ظهر | عصر |
| فرنی یا حریره بادام | سوپ | پوره یکی از انواع سبزی‌ها |
هفته چهارم:
این هفته زمان استفاده از انواع سبزی‌ها در تهیه سوپ کودک است. تعداد وعده‌‌های غذا سه بار در روز بوده و مانند هفته سوم می‌توان صبح‌ها فرنی، ظهرها سوپ‌‌های متنوع با انواع سبزی‌ها و عصر نیز پوره یکی از انواع سبزی‌ها را به کودک داد.
دکتر سلطان زاده
