تهوع و استفراغ شایع ترین و سینمایی ترین علامت بارداری است! آنقدر شایع که بیش از نیمی از خانم های باردار را درگیر می کند و نه فقط شرایط تغذیه ای شان را به هم می ریزد، بلکه روال معمول زندگی شان را هم مختل می کند. خانم بارداری که دچار تهوع و اسفراغ می شود، از خیلی چیزها بدش می آید از شکل و رنگ غذا بگیری تا بوی همسرش! راهی برای کنترل این حالت ها وجود  ندارد و فقط باید تحمل کرد؟ مسلما نه، این راهنما را بخوانید تا متوجه شوید که چطور می شود تهوع و استفراغ دوران بارداری را دور زد.

تهوع بارداری چیست؟

درست است که می گویند تهوع صبحگاهی، اما این علامت ممکن است در هر ساعت دیگری از شبانه روز هم ایجاد شود. در اغلب موارد علائم موجود خفیف است و بعد از چند دقیقه از بین می رود، هر چند که ممکن است یکی، دو ساعت بعد دوباره برگردد و امانتان را ببرد.

تهوع بارداری معمولا چیزی حدود یک تا چهار ساعت طول می کشد و بعضی از خانم هافقط دچار همین حالت شد و کمتر پیش می آید که استفراغ کنند و محتویات معده شان را بالا بیاورند.

تهوع و استفراغ بارداری به طور معمول قبل از هفته نهم آغاز شده و در ۹ مورد از هر ۱۰ مورد، حول و حوش هفته دوازدهم تا شانزدهم از بین می رود. با این حال بعضی از خانم ها به اندازه سایرین خوش شانس نیستند و باید تا آخرین ماه های بارداری با این حالت دست و پنجه نرم کنند.

هایپرمسیس گراویداروم چیست؟

از هر صد زنی که در دنیا باردار می شوند، دو نفرشان ممکن است دچار حالت تهوع و استفراغ های شدید شوند که به این حالت هایپرمسیس گراویداروم گفته می شود. در این وضعیت تهوع آنقدر شدید است که مادر بسیار کم غذا می خورد و به دلیل دفع شدید آب و مایعاتبدن، دهیدراته نیز می شود. کمبود ویتامین و بروز علائم سوءتغذیه در مادر باردار مبتلا به هایپرمسیس گراویداروم نیز شایع است. در این حالت دفع کتون از ادرار نیز مشاهده می شود که ناشی از شکسته شدن مولکول های چربی برای تامین انرژی است.

زنان مبتلا به هایپرمسیس گراویداروم اغلب نیاز به بستری در بیمارستان برای جبران مایعات از دست رفته و سایر درمان های موجود هستند.

چه عواملی باعث تهوع و استفراغ در بارداری می شود؟

هیچ کس دلیل اصلی به وجود آمدن این حالت ها را نمی داند، اما معمولا این وضعیت را به تغییرات هورمونی دوران بارداری ربط می دهند. بد نیست بدانید که اگر دوقلو یا سه قلو باردارید، حالت تهوع تان هم شدیدتر خواهد بود.

بعضی از عوامل هستند که می توانند تهوع باراداری را تشدید کنند از جمله:

• جنین دختر
• اولین تجربه حاملگی
• سابقه خانوادگی تهوع و استفراغ بارداری
• دوقلو یا سه قلو بودن جنین
• سابقه تهوع و استفراغ در خودرو یا هنگام حرکت
• سابقه تهوع و استفراغ در نتیجه مصرف داروهای ضدبارداری
• استرس و اضطراب زیاد
• چاقی
• سن کم در بارداری

تهوع و استفراغ بارداری به جنین آسیب می زند؟

معمولا نه؛ چون حتی اگر نتوانید به مقدار کافی غذا بخورید،  جنین از ذخائر بدنی شما برای تغذیه خود استفاده می کند. حالت های عق زدن و استفراغ هم برای جنین عارضه ای را به دنبال ندارد. جالب است بدانید که بر اساس بعضی از مطالعات انجان شده، داشتن تهوع و استفراغ به ویژه از نوع صبحگاهی اسن نشان دهنده سلامتی جنین است.

بنابر گزارش نی نی بان، در مواردی که تهوع و استفراغ شدید بوده و فرد به هایپرمیسیس گراویداروم مبتلا شود، جنین ممکن است به دلیل کمبود مواد مغذی و مایعات ناکافی وزن از دست بدهد و در هنگام تولد، با وزن پایین به دنیا بیاید.

آیا نیازی به بررسی دقیق پزشکی هست؟

اگر حالت تهوع شما خفیف است، معمولا نیازی به بررسی و آزمایش دقیق ندارد و به مرور برطرف می شود، اما در موارد زیر حتما باید با ی پزشک متخصص مشورت کنید:

 اگر علائمتان با گذشت زمان شدیدتر می شود

اگر نمی توانید هیچ غذا یا مایعاتی را در معده تان نگه دارید

 اگر شروع به از دست دادن وزن کردید

با چه روش هایی می توانید علائم تهوع بارداری را کنترل کنید؟

• کم کردن حجم وعده های غذایی و افزایش تعداد آن: خوردن نان، بیسکوئیت و به طور کلی مواد غذایی پرکربوهیدارت در این حالت بسیار کمک کننده است. یادتان باشد داشتن حالت تهوع به این معنا نیست که اصلا نباید هیچ غذایی بخورید. جالب است بدانید که بعضی از خانم ها در شرایطی که غذایی نخورده اند و معده شان کاملا خالی است، تهوع بیشتری دارند.

بیست دقیقه قبل از اینکه از تخت خواب بیرون بیایید، یک تکه بیسکوئیت یا نان خشک بخورید و یادتان باشد در شرایط تهوع و استفراغ بهتر است غذایی که می خورید خیلی داغ نباشد، وگرنه بوی آن ممکن است حالتان را به هم بزند.

• زنجبیل: بسیاری از مطالعات نشان دهنده اثر مثبت مصرف زنجبیل بر تهوع و استفراغ دوران بارداری بوده اند، با این حال توصیه می کنیم پیش از مصرف با پزشکتان مشورت کنید.
• از عوامل تحریک کننده دوری کنید: این عوامل شامل عطرهای تند، استرس و اضطراب و… است.
• مصرف آب و مایعات را افزایش دهید: تهوع و استفراغ دوران بارداری باعث می شود بخشی از مایعات بدنتان را از دست بدهید، بنابراین باید با نوشیدن حجم کافی آب و مایعات مشابه حجم از دست رفته را جبران کنید.  میزان مصرف توصیه شده در این دوران چیزی حدود ۲ لیتر است، ولی یادتان باشد نوشدنی ها خیلی خنک یا شیرین، وضعیت را بدتر می کند.
• استراحت: خستگی از عوامل تحریک کننده تهوع و استفراغ بارداری است.
• طب فشاری: بعضی از مطالعات نشان داده که با استفاده از طب فشاری به خصوص در ناحیه مچ دست می شود علائم تهوع و استفراغ بارداری را کنترل کرد. هر چند این گار باید توسط یک متخصص انجام شود.

آیا نیازی به دارو درمانی هست؟

در اغلب موارد توصیه می شود که خانم های باردار از مصرف دارو حتی از نوع گیاهی، در این دوران خودداری کنند. برخی از داروها مانند پرومتازین یا سیکلیزین می توانند در رفع تهوع بارداری موثر باشند، اما اثرشان روی جنین ناشناخته است.

 نی نی بان