تا چند سالگی برای پدر شدن فرصت دارید؟
این روزها شنیدن این خبر که مردی بعد از ۴۰ سالگی صاحب نخستین فرزند خود شده است چندان عجیب نیست.
مشکلات اقتصادی و تغییر فرهنگ جامعه باعث شده بسیاری از مردان دهه سوم زندگی را برای تشکیل خانواده انتخاب کنند و تازه بعد از چند سال به فکر پدر شدن بیفتند. بسیاری از مردم تصور میکنند، مردان در سنین بالا هم برای بچه‌دار شدن مشکل ندارند و این خانمها هستند که به‌دلیل شرایط فیزیکی خود باید تا قبل از رسیدن به سن یائسگی صاحب فرزند شوند. اما تحقیقات نشان میدهد واقعیت غیراز این است.
آیا افزایش سن پدر شدن میتواند خطری برای کودکان به همراه داشته باشد؟
در این مطلب آسمونی سعی میکنیم به این سؤالات جواب بدهیم.
آیا پدر شدن محدودیت دارد؟
همه ما میدانیم که با افزایش سن مادر خطر احتمال بروز مشکلات ژنتیک بیشتر میشود که در نهایت میتواند منجر به سقط جنین شود، اما تا چند سال پیش پزشکان اطلاعات زیادی در مورد تاثیر سن پدر روی جنین نداشته‌اند.
با اینکه تعداد مردانی که در سنین بالای ۳۰ سال برای نخستین بار پدر شدن را تجربه میکنند در حال افزایش است اما تحقیقات نشان میدهد این کار خطرهای جسمی و ذهنی را برای فرزندان آنها افزایش میدهد.
این مطالعات نشان میدهد مردان در سنین بالا معمولا صمیمیت و ارتباط کمتری با کودکان خود دارند و در عین حال فرزندانشان هم بیشتر دچار بیش‌فعالی یا دیگر مشکلات روحی میشوند. آخرین بررسیهای انجام شده توسط دانشمندان فرانسوی در سال ۲۰۰۸ اثبات کرد، مردان هم مانند زنان دارای یک ساعت بیولوژیکی هستند.
این بدان معناست که با افزایش سن احتمال بچه‌دار شدن آنها کاهش پیدا میکند. براساس شواهد احتمال بارداری موفق، درصورتی که مرد بالای ۳۵ سال باشد کم میشود و درصورتی که سن او بیش از ۴۰سال باشد این احتمال به‌شدت پایین میآید.
تا چند سالگی وقت هست؟
با اینکه مردانی را نام بردیم که حتی در ۹۵ سالگی هم بچه‌دار شده‌اند اما حقیقت این است که بعد از ۴۱ سالگی شانس پدر شدن به سرعت کاهش مییابد.
از ۴۵ سالگی وضعیت واقعا بدتر میشود و مردانی که تاکنون صاحب فرزند نشده‌اند، باید حتما در این مورد فکر کنند. در فاصله بین ۴۱ تا ۴۵ سال احتمال پدر شدن از ۶۰ به ۳۵ درصد کاهش پیدا میکند و همین موضوع نشان میدهد افزایش سن چه تاثیری روی کیفیت اسپرم‌ها دارد.
افزایش سن پدر شدن خطرهای زیادی به همراه دارد که در ادامه به بعضی آنها اشاره میکنیم :
اوتیسم
آمارها نشان میدهد با افزایش سن پدر، احتمال ابتلا به بیماری اوتیسم در کودکان افزایش چشمگیری پیدا میکند.
برای مثال کودکانی که از مردان بالای ۴۰ سال به دنیا میآیند با احتمال ۶ برابر بیشتر از کودکانی که پدر زیر ۳۰ سال دارند ممکن است به این بیماری دچار شوند. این موضوع اثبات میکند مردان هم دارای یک ساعت بیولوژیکی هستند.
شیزوفرنی، سندرم دوقطبی و ناهنجاریهای مادرزادی نادر
هرقدر سن پدران بیشتر شود احتمال ابتلا به سندرم‌هایی مانند کوتولگی یا achondroplasia بیشتر میشود. این بیماری یک نوع ناهنجاری ژنتیک است که روی رشد استخوان‌ها اثر گذاشته و حاصل آن کودکانی بسیار کوتاه با دست و پاهایی کوچک است که قدشان از ۱۲۰ سانتیمتر تجاوز نمیکند.
چندی پیش محققان کلمبیایی هم به این نتیجه رسیده‌اند که مردان بالای ۵۰ سال با احتمال سه‌‌برابر بیشتر از مردان زیر ۲۵ سال ممکن است صاحب کودک مبتلا به شیزوفرنی شوند. به‌طور کلی تخمین زده میشود از هر چهار کودک مبتلا به شیزوفرنی، یک نفر به‌دلیل بالا بودن سن پدر به این بیماری دچار شده است.
اگر مردان هنگام پدر شدن بالای ۵۰ سال داشته باشند، احتمال جهش ژنتیک در فرزندان آنها تا ۱۰ برابر بیشتر از مردان زیر ۳۰ سال رخ میدهد. این جهش‌ها ممکن است نتایج غیرقابل پیش‌بینی به همراه داشته باشد و حتی باعث تغییر شکل عجیب جنین شوند.
سندرم داون
هرقدر یک مرد زمان پدر شدن را به تاخیر بیندازد، به همان اندازه هم نقص‌های موجود در اسپرم او بیشتر میشود. محققان دانشگاه بارسلونا متوجه شدند بعد از ۳۰سالگی به ازای هر ۱۰ سال افزایش سن پدر، احتمال ابتلای فرزند او به سندرم داون ۱۱.۵ درصد بیشتر میشود.
به‌نظر دانشمندان نتایج این نوع تحقیقات اهمیت بسیار زیادی دارد و مردم باید حتما هنگامی که برای داشتن فرزند تصمیم میگیرند به این موارد توجه داشته باشند. بهترین زمان بچه‌دار شدن برای زنان ۲۰ سالگی و برای مردان ۲۵ سالگی است، زیرا در آن دوره سلول‌های اسپرم و تخمک بهترین کیفیت را دارند.
از دیگر بیماریهایی که فرزندان پدران پیر را تهدید میکند میتوان به سرطان پروستات، سرطان سیستم عصبی، سندرم آپرت، تغییر شکل غیرعادی جمجمه، دست‌ها یا پاها، سندرم مارفان که باعث ایجاد نقص در چشم‌ها، استخوان‌ها و قلب میشود، اشاره کرد.
مرگ زودرس
کودکانی که از پدران سن بالا متولد میشوند با احتمال دو برابر بیشتر ممکن است قبل از رسیدن به سنین جوانی جان خود را از دست بدهند. اگر سن پدر بالای ۴۵ سال باشد احتمال مرگ فرزندش قبل از ۱۹ سالگی تا صد درصد بیشتر از مردی است که در فاصله بین ۲۰ تا ۳۰ سالگی صاحب فرزند شده است.
در گذشته همه، مشکلات و نقص‌های بارداری را متوجه مادر میدانستند اما امروزه مشخص شده نقش پدر هم در این میان بسیار زیاد و حتی در بعضی موارد همه مشکلات به گردن پدر است.
تولد پیش از موعد
همه میدانیم که بالا بودن سن مادر، احتمال زایمان زودتر از موعد طبیعی را افزایش میدهد اما تحقیقات دانشمندان دانمارکی نشان میدهد سن پدران هم در این اتفاق بیتاثیر نیست. همان طور که گفتیم بالا بودن سن پدر ناهنجاریهای ژنتیک در نوزاد به‌وجود میآورد و همین عامل میتواند روی زمان رشد طبیعی آن و حتی زمان زایمان تاثیر‌گذار باشد.
