دسته: کودک و نوجوان

 رنگ ها دارای معنائی روان شناختی هستند و بی دلیل نیست که یک رنگ می تواند واجد جاذبه یا دافعه باشد

تجربه هایی که در آزمایشگاه انجام شده اند ، امکان تعیین رابطه بین پاره ای از رنگ ها و انعکاس آنها را بر سطح روانی _ فیزیولوژیک فراهم کرده اند و نشان داده اند که قرار دادن آزمودنی ها در محوطه ای به رنگ قرمز تند ، موجب تسریع ضربان قلب و تنفس و افزایش فشار خون می شود . به عبارت دیگر ، رنگ قرمز دارای تاثیر برانگیزاننده بر سیستم عصبی است . بالعکس ، انجام همین آزمایش با رنگ آبی به تقلیل تنش و کند شدن ضربان قلب و تنفس می انجامد . آبی دارای اثر آرام بخش است .
بطور کلی هر رنگ دارای یک محتوای عاطفی و هیجانی است . که در این جا خصوصیات چندین رنگ بیان می شود :
رنگ قرمز به معنای عمل و مردانگی است ، که از یک سو مبین نیرومندی امیال و از سوی دیگر ، خشم و پرخاشگری را نشان می دهد . قبل از ۶ سالگی ، کودک از این رنگ بیشتر استفاده می کند . افراط در بکار بستن رنگ قرمز به معنای نیاز به حرکت و وجود یک زمینه تحریک پذیر است .
رنگ آبی معرف حساسیت ، دریافت پذیری وهیجان خواهی است و رنگی زنانه است که صلح و آرامش و سکون و در حد افراطی ، فعل پذیری و تسلیم را نشان می دهد .
رنگ بنفش ، که ترکیبی از آبی و قرمز است ، معرف جمع اضداد است . استفاده افراطی از این رنگ می تواند نشانه اضطراب و وجود تنش های متناقض باشد .
رنگ زرد معادل نور ، شادی و خوشبینی است و به منزله درخشش و گشایش محسوب می شود و میل به مشارکت یا گرایش عمیق به پیشرفت را متجلی می سازد . معمولا کودکان ۸-۹ ساله از این رنگ بیشتر استفاده می کنند . بکار بستن افراطی این رنگ می تواند به معنای نیاز یه آزاد سازی تنش های درونی باشد .
رنگ سبز نشانه نیاز به جلب توجه و میل به محبت است . از یکسو گرایش به مبادله و ارتباط را نشان می دهد و از سوی دیگر معرف اراده در سطح عمل ، پایداری و سرسختی می باشد .
رنگ پرتقالی که ترکیبی از قرمز و زرد است ، نشانه برونگردی ، میل به موفقیت ، شادی ، نشاط و پویایی می باشد .
رنگ صورتی مبین صلح ، تعادل و توازن می باشد و ملایمت و عطوفت را نشان می دهد .
سیاه به منزله نفی رنگ محسوب می شود و استفاده مفرط از آن مبین غمگینی و نا امیدی است .فقدان رنگ در نقاشی مبین خلا عاطفی یا ناتوانی در برونریزی عواطف است .
نکته مهم :
این تفاسیر صورت گرفته از رنگ ها ، فقط به عنوان یک نشانه می باشد و بگونه ای قطعی نمی توان در مورد آنها بحث نمود . هم چنین تفسیر درست و صحیح از این رنگ ها ، فقط از عهده یک روانشناس متخصص و متبحر بر می آید ، چراکه در بسیاری از موارد ترکیب و استفاده این رنگ ها در کنار یکدیگر معانی متفاوتی را در بر دارد و هر کسی قادر به تفسیر آنها نمی باشد .

طرد کردن بچه ها نشان دادن نفرت یا تمایل به جدایی از آنهاست. برای یک کودک دوست داشته نشدن از طرف فردی که او را به دنیا آورده به معنی دوست نداشتن از طرف همه افراد است…

گذاشتن اسم روی بچه ها ” لال ” یا ” بچه بد ”

اگر کودکان را نامهایی مانند احمق و تنبل و… بنامید باور می کنند که دارای این صفات و خصوصیات است. به علت آسیبی که به کاربردن این نامهای منفی به شخصیت بچه ها وارد می کند اعتماد به نفس او از بین می برد. اگر کودکی به صفت « زشت » نامیده شود ممکن است از حضور در جمع و بازی با دیگران خودداری کند اگر بگویید:‌ « کمرو» از ارتباط با همسالان و بزرگترها پرهیز می کند. چه باید گفت: با جمله ای مثبت توجه بچه را به رفتاری معطوف کنید که باید تغییر دهد. « این اتاق نامرتب و به هم ریخته است » یا « کاغذ و مدادهایت روی زمین پخش شده و باید جمع شود

طرد کردن بچه ها ” ای کاش به دنیا نمی آمدی ” یا ” هیچکس ترا دوست ندارد ”

طرد کردن بچه ها نشان دادن نفرت یا تمایل به جدایی از آنهاست. برای یک کودک دوست داشته نشدن از طرف فردی که او را به دنیا آورده به معنی دوست نداشتن از طرف همه افراد است. آنچه که یک کودک باید بداند این است که پدر و مادر بدون هیچ قید و شرطی دوستش دارند. چه باید گفت: هر روز با او گفتگو کنید و بگویید « دوستش دارید » و در آغوشش بگیرید.

منفی بافی  ” لیاقت چیزی را نداری یا جات تو زندونه ”

بچه ها با کلمات و جمله هایی که به آنها می گوییم، بزرگ می شوند یک پژوهشگر با عده ای زندانی گفتگو و مصاحبه کرد. از آنها پرسید که به چند نفر از آنها هنگام بچگی گفته شده که زندانی خواهند شد؟ با کمال تعجب دریافت که تقریباً با پاسخ همه آنها به این سوال مثبت بود. والدین باید آینده خوبی را برای بچه ها ترسیم و پیش بینی کنند.

مقصر داشتن بچه ها هنگام بروز مشکلات ” تو دلیل دعوای من و پدرت هستی ”

مقصردانستن کودک هنگام مشکلات به این معنی است که او به دلیل کاری که به دیگران انجام داده اند سرزنش می شود بچه ها هدف آسان و در دسترس برای به گردن گرفتن تقصیر دیگر اعضای خانواده هستند. اگر بچه ها باید یاد بگیرند که مسئولیت کارهایشان را به عهده بگیرند ما باید نمونه ای از مسسولیت پذیری در برابر اشتباهات و ضعف هایمان باشیم. چه باید گفت: اگر عصبانی شدید به محض بدست آوردن خونسردی٬ از کودک معذرت بخوهید و مثلاً بگویید:« ببخشید دعوات کردم امروز خسته بودم. »
انتظارات نابجــا ” نمره ات ۱۷ شده پس ۳ نمره دیگر چه شده است تو فقط باید ۲۰ بگیری.”

پدر و مادرانی که از فرزندان خود انتظارات بی جادارند آنها را مجبور می کنند که بهترین بازیکن باشند یا در مدرسه نمره ۲۰ بگیرند. پیامی که پشت این عمل پنهان شده این است که تو در مدرسه به اندازه کافی خوب نیستی. داشتن انتظار بی جا تنها اعتماد به نفس کودک را از بین می برد. چه باید گفت؟ با تاکید به نکات مثبت بگوئید: خیلی عالی است که نمره های ۲۰ زیادی در کارنامه ات داری اشکالی ندارد نمره ۱۷ گرفتی چون تو تمام سعی خود را کردی و هر انسانی ممکن است اشتباه کند سعی کن اشتباهاتت در آینده کمتر شود لزومی ندارد همیشه و همه کس نمره ۲۰ بگیرند.

مقـایسه کـــردن ” چرا مثل پسرخاله ات نیستی ؟ وقتی به سن تو بروم، دو کیلومتر پیاده به مدرسه می رفتم. وقتی به کودک می گویید که رفتارش مثل خواهرش خوب نیست.

تخم حسادت و بددلی را بین فرزندان خود می کارید. بچه ها نباید در خانواده و فامیل مقایسه شوند چون در مقابل خواهران و برادران خود احساس بی ارزشی و بد بودن را خواهند داشت. حتی تعریف مثبتی هم می تواند همین نتیجه را داشته باشد. وقتی می گوید: « تو در بازی فوتبال از برادرت بهتری » همان احساس مقایسه و ناسازگاری را بین آنها به وجود می آورید. بهتر است بگویید: تو در بازی فوتبال به اندازه برادرت هنگامی که به سن تو بود خوب هستی. از سال گذشته تا به حال در زبان پیشرفت کرده ای.

شرم زدگی  ” باید از خودت خجالت بکشی. درست مانند یک بچه رفتار می کنی. نمی توانم باور کنم از این گربه کوچک می ترسی.”

هنگام خجالت٬ کودک٬ احساس می کند نقص دارد یا بی لیاقت است. خجالت کشیدن بیشتر از این که رفتار او را درست کند موجب از دست رفتن روحیه و تحقیر او می شود. برخی پدرها و مادرها با انگشت گذاشتن روی نقاط ضعف کودک، مانند شب ادراری او را تحقیر می کنند. خجالت زده کردن کودک موجب می شود که او عوامل تحقیرش را پنهان کند. بهتر است بگویید: گریه نکن٬ تو دیگر بزرگ شده ای. گربه آنقدرها هم ترسناک نیست.

تهدید کردن ” اگر نیایی می روم و اینجا تنها می مانی. اگر دوباره این کار را انجام دهی، به پلیس می گویم ترا ببرد.”

تهدید گفتن جمله یا کلمه اغراق آمیزی است که پدر و مادر به کار می برند تا کودک را بترسانند مانند این جملات: « اگر درست رفتار نکنی تمام استخوانهایت را می شکنم » تهدید موجب ترس در کودک می شود و او احساس می کند که در محیطی ناامن و پر از دشمن زندگی می کند. تهدید به تنها گذاشتن کودک برایش بسیار دردناک و سخت است چون او بسیار حساس است و برای نیازهای اساسی و اولیه زندگی با پدر و مادرش نیاز دارد. آنچه باید گفت: به بچه ها باید هشدار داد نه تهدید برخلاف تهدید٬ هشدار واقعی و معقول است. با گفتن جمله « اگر …. در نتیجه …» به او هشدار می دهید که نباید به رفتار بدخود ادامه دهد. مانند « اگر دوباره خواهرت را بزنی، دیگر نباید با او بازی کنی.»
www.irib.ir