رسانه ۷: بدن زن کار‌های شگفت انگیزی می‌تواند انجام بدهد، مثلا یک آدم جدید را رشد بدهد و رکود جهانی طول عمر را بشکند. اما زن بودن به معنی بیشتر مستعد برخی از بیماری‌ها بودن نیز هست. البته قرار نیست همه‌ی خانم‌ها حتما این بیماری‌ها را بگیرند، اما به طور کلی، بیماری‌هایی وجود دارند که بیشتر زن‌ها را گرفتار می‌کنند تا مردها.

۱. اضطراب

نگرانی و اضطراب بخشی طبیعی از زندگی انسان است، اما گاهی اضطراب می‌تواند شدت بگیرد و مزمن شود و در واقع اختلالات اضطرابی ایجاد کند که زندگی روزمره‌ی فرد را مختل کند. طبق آمار و یافته‌ها، زن‌ها دو برابر مرد‌ها احتمال دارد که در طول زندگی خود دچار اختلال اضطراب شوند. اختلال‌های اضطرابی در واقع عوارض پزشکی هستند و درمان‌هایی برای‌شان وجود دارد.

۲. افسردگی

باز هم طبق آمار، زن‌ها دو برابر مرد‌ها مستعد ابتلا به افسردگی‌اند. افسردگی تنها یک علت ندارد، اما نوسانات هورمونی طی سیکل قاعدگی، بارداری، بعد از قادعدگی و یائسگی ممکن است احتمال افسرگی یک زن را افزایش بدهد. استرس، سابقه‌ی خانوادگی، درد و مشکلات پزشکی می‌توانند فاکتوری در ابتلا به افسردگی باشند. اختلال افسردگی نیز مانند اختلال اضطراب، قابل درمان است.

۳. پوکی استخوان

در پوکی استخوان، استخوان‌ها ضعیف و شکننده می‌شوند. سن، ریسک فاکتور مهمی در ابتلا به پوکی استخوان است. هر چه سن‌تان بالاتر می‌رود، احتمال اینکه دچار پوکی استخوان شوید هم بیشتر می‌شود، اما «زن» بودن نیز ریسک فاکتور دیگری است. تخمین زده شده ۱۰ میلیون آمریکایی دچار پوکی استخوان هستند و ۸۰ درصد از آنها، زن هستند. پوکی استخوان به چند دلیل در میان خانم‌ها شایع‌تر است. اول اینکه زن‌ها معمولا استخوان بندی ریزتری دارند و استخوان‌های‌شان کم تراکم‌تر از مردهاست. دوم اینکه وقتی میزان استروژن بعد از یائسگی افت می‌کند، ترکم استخوان نیز کاهش می‌یابد. سوم اینکه، زن‌ها معمولا بیشتر از مرد‌ها عمر می‌کنند و بیشتر زندگی کردن، احتمال پوکی استخوان را افزایش می‌دهد.

برای کُند کردن روند پوکی استخوان، راهکار‌هایی وجود دارند که هر کسی می‌تواند از آن‌ها استفاده کند: سیگار نکشید و الکل ننوشید، ورزش کنید و ویتامین D و کلسیم کافی دریافت کنید. بدن شما از کلسیم برای ساختن استخوان‌هایی سالم استفاده می‌کند، اما بدون ویتامین D نمی‌تواند کلسیم را جذب کند.

۴. سرطان سینه

مرد‌ها هم سرطان سینه می‌گیرند، اما احتمال ابتلا به این بیماری در زن‌ها ۱۰۰ برابر مردهاست. هم اکنون در آمریکا، احتمال ابتلای یک زن به سرطان سینه در طول زندگی خود، تقریبا ۱۲ درصد است. ریسک فاکتور‌هایی برای سرطان سینه وجود دارند که نمی‌توانید کنترل‌شان کنید مانند افزایش سن و داشتن زمینه‌ی ژنتیکی، اما عادت‌های روزمره‌ای نیز وجود دارند که می‌توانند احتمال ابتلا به سرطان سینه را کاهش بدهند مانند ترک سیگار و الکل و داشتن تحرک بدنی.

۵. بیماری‌های خود ایمنی

بیش از ۸۰ نوع گوناگون بیماری خود ایمنی وجود دارد. بیماری خود ایمنی به آن دسته از بیماری‌ها گفته می‌شود که سیستم ایمنی بدن به سلول‌های سالم خودش حمله ور می‌شود. بیماری سلیاک، یک نمونه از این بیماری‌هاست. وقتی افرادِ دچار بیماری سلیاک گلوتن می‌خورند، سیستم ایمنی بدن آن‌ها به سلول‌های روده‌ی کوچک حمله می‌کند. گفته می‌شود ۷۵ درصد از افرادی که نوعی بیماری خود ایمنی دارند، زن هستند. محققان همچنان در حال مطالعه هستند تا بفهمند چرا زن‌ها بیشتر از مرد‌ها دچار بیماری خود ایمنی می‌شوند.

۶. سکته مغزی

در سکته مغزی، انسداد‌هایی در مسیر جریان خون به سمت مغز به وجود می‌آید و این بیماری، زن‌ها را بیشتر می‌کُشد تا مردها. برخی از ریسک فاکتور‌های سکته مغزی شامل حال همه‌ی افراد می‌شوند مانند فشار خون بالا، کلسترول بالا، سابقه‌ی خانوادگی و سیگار کشیدن. اما سایر ریسک فاکتور‌های سکته مغزی، منحصر به خانم‌ها هستند که شامل مصرف قرص‌های ضد بارداری، باردار بودن، استفاده از درمان جایگزین هورمون در یائسگی و داشتن سر درد‌های میگرنی مکرر می‌شود.

۷. مشکلات کنترل مثانه

خانم‌ها بیشتر از آقایان، مشکلات کنترل مثانه را تجربه می‌کنند. در واقع بی‌اختیاری ادرار در میان خانم‌ها دو برابر بیشتر شایع است. علت این عارضه را می‌توان باردای، زایمان و یائسگی دانست. این سه عامل می‌توانند با تغییراتی که در مجاری ادراری ایجاد می‌کنند، سبب بی‌اختیاری ادرار شوند.

۸. عفونت‌های مجاری ادراری

این واقعیت دارد که زن‌ها تقریبا ۳۰ برابر مرد‌ها ممکن است دچار عفونت‌های مجاری ادراری شوند. یکی از دلایل این اتفاق می‌تواند میزنای باشد. میزنای لوله‌ای است که ادرار را از بدن خارج می‌کند و در زن‌ها کوتاه‌تر از مردهاست؛ بنابراین باکتری‌های عامل عفونت راحت‌تر می‌توانند وارد مثانه شوند.

ضمنا در بدن خانم‌ها، واژن و مقعد، بسیار نزدیک به هم واقع شده‌اند و به همین دلیل خیلی مهم است که خودتان را از جلو به سمت عقب خشک کنید نه برعکس.

۹. سندرم خستگی مزمن

سندرم خستگی مزمن، عارضه‌ای بلند مدت است که سبب مشکلات خواب، مشکل در فکر کردن و تمرکز، درد و سرگیجه و احساس خستگی مفرط می‌شود که بعد از استراحت نیز بهتر نمی‌شوند. زن‌ها دو تا چهار برابر مرد‌ها ممکن است دچار سندرم خستگی مزمن شوند. بعضی از افراد ادعا می‌کنند بعد از دوره‌ای از استرس زیاد در زندگی خود، دچار سندرم خستگی مزمن شده‌اند.

۱۰. سندرم تونل کارپال

تونل کارپال ساختاری در مچ دست است که از کنار هم قرار گرفتن استخوان‌های مچ دست (کارپال) و رباط عرضی مچ دست به وجود آمده و عصب مدیان و تاندون‌های فلکسور در آن قرار می‌گیرند. اما زمانی که این تاندون‌ها متورم یا تحریک می‌شوند، به عصب فشار وارد کرده و درد یا احساس گزگز ایجاد می‌کنند یا از قدرت مچ و دست کم می‌شود. این علائم به نام سندرم تونل کارپال معروفند. طبق آمار و یافته‌ها، زن‌ها سه برابر بیشتر از مرد‌ها در معرض سندرم تونل کارپال قرار دارند.

کارشناسان تئوری‌هایی در مورد اینکه چرا سندرم تونل کارپال در زنان شایع‌تر است دارند. زن‌ها به طور طبیعی استخوان مچ دست‌شان کوچک‌تر است، یعنی تاندون‌های مچ و عصب‌ها در فضای تنگ‌تری قرار دارند. ضمنا ژنتیک یا تغییرات هورمونی که طی بارداری و یائسگی روی می‌دهند نیز می‌توانند در این امر دخیل باشند.

۱۱. میگرن

میگرن، سر درد‌های شدیدی هستند که گاهی با تهوع، استفراغ، حساسیت به نور و صدا و تغییراتی در بینایی همراه‌اند. زن‌ها سه برابر بیشتر از مرد‌ها ممکن است دچار میگرن شوند. علت میگرن هنوز کاملا شناخته شده نیست، اما در برخی از خانم ها، تغییرات هورمونی (مانند تغییراتی که طی سیکل قاعدگی روی می‌دهند) می‌توانند سبب حملات میگرن شوند.

۱۲. بیماری تیروئید

تیروئید، غده‌ی کوچکی است که کار بزرگ و مهمی انجام می‌دهد. این ساختار پروانه‌ای شکل در پایین گردن قرار دارد و هورمون‌هایی ترشح می‌کند که سوخت و ساز بدن را کنترل می‌کنند. اما گاهی تیروئید ممکن است زیاد هورمون ترشح کند یا به مقدار کافی هورمون ترشح نکند. مثلا در کم کاری تیروئید، تیروئید به اندازه کافی هورمون تیروئید تولید نمی‌کند و سبب علائمی، چون اضافه وزن، احساس سرما و کُندی ضربان قلب می‌شود. در پُرکاری تیروئید، ماجرا برعکس است: کاهش وزن، تندی ضربان قلب و لرزش دست از نشانه‌های پُرکاری تیروئید‌اند.

بیماری گریوز و بیماری هاشیموتو دو بیماری خود ایمنی‌اند که از شایع‌ترین علت‌های پُرکاری و کم کاری تیروئید محسوب می‌شوند. زن‌ها بیشتر از مرد‌ها ممکن است دچار مشکلات تیروئید شوند. در واقع یک هشتم خانم‌ها در طول زندگی خود، مشکل تیروئید را تجربه می‌کنند. در خانم‌ها، مشکلات تیروئید می‌تواند در پریود‌ها اختلال ایجاد کرده و سبب مشکلاتی در دوران بارداری شود.

۱۳. سندرم روده تحریک پذیر

زنان بیشتر از مردان دچار سندرم روده تحریک پذیر می‌شوند. سندرم روده تحریک پذیر، عارضه‌ای است که زمانی روی می‌دهد که سیستم گوارش دچار مشکلاتی مانند گرفتگی‌ها، اسهال، یبوست و نفخ شده و این علائم سه ماه یا بیشتر طول می‌کشند. زنانی که دچار سندرم روده تحریک پذیر هستند ممکن است در دوره‌ی پریود خود، علائم بیشتری را تجربه کنند.

۱۴. تریکوتیلومانیا

افرادی که دچار تریکوتیلومانیا هستند به طور مکرر، مو‌های خود را می‌کَنند. اختلال تریکوتیلومانیا در گروه رفتار‌های تکراری بدنی (BFRB) قرار می‌گیرد که عبارتی چتری برای تمام رفتار‌ها با بدن خود است که منجر به آسیب به بدن می‌شود. تریکوتیلومانیا در میان دختر بچه‌ها و پسر بچه‌ها آمار تقریبا یکسانی دارد، اما در مورد بزرگسالان طبق آمار، ۸۰ تا ۹۰ درصد در زنان شایع‌تر است.

۱۵. درماتیلومانیا

درماتیلومانیا یا اختلال کندن پوست نیز اختلال رفتار تکراری دیگری است که افرادِ دچار آن، پوست بدن خود را می‌کَنند. درماتیلومانیا نیز مانند تریکوتیلومانیا، در میان زنان شایع‌تر است.

۱۶. سندرم قلب شکسته

بله از نظر پزشکی هم قلب‌تان ممکن است بشکند! کاردیومیوپاتی تاکوتسوبو که به نام سندرم قلب شکسته معروف است زمانی روی می‌دهد که جریان زیادی از هورمون‌های استرس، سبب نارسایی حاد قلبی می‌شوند و توانایی قلب برای پمپاژ خون را مختل کرده و درد شدیدی در قفسه سینه ایجاد می‌کنند. این عارضه می‌تواند در اثر یک حادثه‌ی بسیار استرس برانگیز مانند مرگ یک عزیز یا شکست عشقی به وجود بیاید و حتی افراد سالم نیز می‌توانند دچارش شوند. به گزارش انجمن قلب آمریکا، سندرم قلب شکسته در میان زنان شایع‌تر است.

سندرم قلب شکسته در مواردی نادر می‌تواند کُشنده باشد، ولی بیشتر بیماران بهبود می‌یابند. اما هر زمانی که احساس درد در قفسه سینه داشتید باید فورا به پزشک مراجعه کنید، زیرا ممکن است علامتی از حمله قلبی باشد.

۱۷. آلزایمر

طبق اعلام مرکز پیشگیری و کنترل بیماری‌ها، تقریبا دو سوم آمریکایی‌هایی که آلزایمر دارند خانم هستند. این فرضیه وجود دارد که به دلیل اینکه ریسک بیماری آلزایمر با افزایش سن بیشتر می‌شود و زن‌ها نیز بیشتر از مرد‌ها عمر می‌کنند، بنابراین آمار آلزایمر در میان زن‌ها بیشتر است. اما تحقیقی اخیر نشان داده که سایر فاکتور‌ها نیز ممکن است نقش داشته باشند: ژنتیک و تغییرات هورمونی. یائسگی و افت استروژن که به طور متوسط در ۵۱ سالگی شروع می‌شود می‌تواند توجیه کننده‌ی این تفاوت باشد. برای کاهش احتمال ابتلا به آلزایمر، ذهن و بدن خود را فعال نگه دارید، خوب بخوابید و رژیم غذایی سالمی داشته باشید. درمان‌های پزشکی می‌توانند روند پیشرفت بیماری آلزایمر را کُند کنند، اما نمی‌توانند جلوی آن را بگیرند.

۱۸. عفونت‌های مقاربتی

هر چند عفونت‌های جنسی در زنان و مردان تقریبا به یک اندازه ممکن است روی بدهد، اما تاثیرات بسیار جدی‌تری بر خانم‌ها دارد. تفاوت‌ها در آناتومی انسان، تشخیص علائم عفونت را در زنان سخت‌تر می‌کند و بسیاری از عفونت‌ها تشخیص داده نشده باقی می‌مانند. در نتیجه خانم‌ها بیشتر ممکن است دچار عوارض بلند مدت ناشی از عفونت‌های مقاربتی شوند. اگر هر گونه علامت غیر عادی مانند درد و سوزش، ترشح غیرمعمول، درد هنگام ادرار کردن و یا شکم درد بی‌دلیل دارید باید به پزشک مراجعه کنید.

۱۹. ام اس

بیماری خود ایمنی دیگری که زنان را بیشتر از مردان گرفتار می‌کند ام اس است. در ام اس، بدن به عصب‌ها در مغز و نخاع حمله ور شده و منجر به درد، کرختی و ضعف می‌شود. محققان می‌گویند، میزان بیشتر چربی در بدن زنان ممکن است عامل التهاب بیشتر بوده و در نتیجه احتمال بیماری ام اس را افزایش بدهد. فاکتور‌های هورمونی و تفاوت‌های جنسی در مغز نیز می‌توانند علت این تفاوت باشد. درمان برای کُند کردن روند بیماری ام اس شامل فیزیوتراپی، دارو درمانی و اصلاح سبک زندگی می‌شود.

منبع: rd