برچسب: بازی محلی

 

بازی قام باش قام باش یکی از این بازی ها ی محلی روستای

 

در زمانی که تلویزیون و کامپیوتر به خانه ها رخنه نکرده بود بجه های ده برای پر کردن اوقات فراقت خود بازی های جالبی انجام می دادند.
یکی از این بازی ها ی محلی روستای اسدآبادکه خیلی هم محبوب بود قام باش قام باش یا همین قایم باشک امروزی ولی باسبک ده ما.

برای این بازی بچه ها به به دو گروه تقسیم می شدند و قرعه کشی می کردنند ببیند کی قایم بشه و کی باید پیدا کنه و بقول خودمان ژالاق می زدنند.
یک نفر هم از هر گروه بعنوان راهنما منصوب می شد.
وقتی مشخص می شد که کدام گروه بای قایم بشوند آن گروه وارد شور می شد و هر کس جایی را که می خواست قایم بشود را به راهنما می گفت.
این بازی معمولا بعد از تاریکی هوا و در شب انجام می شد.

محل اختفا هم دور تا دور ده بود یعنی گاه برای پیدا کردن و یا قایم شدن ۳ الی ۴ کیلومتری باید می دویدیم.
اما وقت حرکت راهنما همراه گروهی که پیدا کننده بود حرکت می کرد .
راهنما وظیفه داشت که هم به این گروه بفهماند که درست می روند یا نه هم به آن گروه بفهماند که این ها نزدیک هستند یا دور برای این منظور راهنما همراه گروهی که باید پیدا کند راه می افتاد وقتی گروه از مسیر اشتباه می رفت و نمی توانست آنها را پیدا کند فریاد میزد قام باش قام باش منظور این بود که خیالتان راحت که فعلا نمی توانند پیداتون کنند ولی وقتی گروه جوینده نزدیک گروه مخفی میشد راهنما فریاد میزد شیر گیر شیرگیر منظور این بود که مواظب باشید گیر نیفتید.

 

منبع:iranvillage.ir

 

 

بازیهای محلی

آغوزکا یا گردو بازی:

بازیکنان گردو ها را دو به دو روی یکدیگر چیده و هر یک به نوبت با گردویی به نام کل یا تیره ( گردوی بزرگ تر ) به گردوها می زنند. اگر نفر اول به گردو ها زد و آنها را انداخت فعلا” برنده محسوب می شود و بقیه بازیکنان باید به تیره او بزنند هر کسی موفق شد صاحب همه گردوها می شود در غیر این صورت نفر اول همه گردوها را جمع می کند.

 

چلیک مارکا :

بازیکنان به دو گروه تقسیم می شوند. برای بازی دو تکه چوب یا چلیک و و چوب بزرگ یا مارکا نیاز دارند. ابتدا گروه اول، چوب کوچک را روی گودالی قرار می دهند سپس با چوب بزرگ به زیر چوب کوچک می زنند و آن را به طرف بالا پرت می کنند . چوب هر یک از بازیکنان که مسافت بیشتری را طی کند، آن گروه برنده می شود افراد بازنده باید به برندگان سواری بدهند.

 

رزین کا:

رزین وسیله چوبی به شکل Y است که تکه نوار لاستیکی به دو سر انتهای چوب بسته می شود. بازیکن با گذاشتن سنگ لای لاستیک و کشیدن آن به طرف عقب سنگ را پرتاب می کند و گنجشک شکار می کند.

 

ریسمان بازی:

از بازی های نمایشی سنتی مازندران به ویژه در غرب استان، ریسمان بازی است. این بازی غالبا” در مراسم عروسی برگزار می شد. ریسمان بازان دو نفر هستند یک نفر به عنوان بند باز بالای طناب راه می رود و دیگری به نام شیطانک در پایین می ایستد. بند باز بالای طناب با گذاشتن مجمع روی سر یا سوار شدن روی دوچرخه روی طناب راه می رود و شیطانک نیز در پایین با درآوردن شکلک و حرکات خنده آور تماشاچیان را سرگرم می کند بعد از پایان نمایش شیطانک در بین تماشاچیان می چرخد و پول و شیرینی جمع می کند از صاحب خانه نیز پول و شیرینی می گیرند.

 

کشتی لوچو:

کشتی لوچو از کشتی های محلی استان مازندران است و در گذشته در مراسم عروسی اجرا می شد. اما امروزه در بعضی از نقاط استان این کشتی همه ساله در تابستان بعد از وجین شالی، هنگام فراغت کار روستاییان ، انجام می شود. در ایام دیگر مانند اعیاد مذهبی و ملی نیز کشتی لوچو برگزار می شود و جایزه برنده یک راس گاو است که توسط اهالی خریداری می شود.

 

برای مسابقه دو نفر از کشتی گیران با تجربه به عنوان داور انتخاب می شوند در این کشتی هر گونه ضربه زدن به بدن یا سر حریف، گرفتن انگشت دست ، سرچنگک و ضربه زدن به کتف و گرفتن گوش، خطا محسوب می شود. کشتی گیری که در این دو هفته تمامس حریفان را شکست دهد، برنده مسابقه است. در طول برگزاری مسابقه ساز و دهل نیز نواخته می شود تا شور و هیجان بیشتری به مسابقه بدهد.

 

گاوجنگی:

 

بازیهای محلی

از دیگر سرگرمی های دیرپا، مراسم گاو جنگی در روستای شیر کلا شهرستان نور است که به زبان محلی تشک جنگی نامیده می شود. این مسابقه هر سال و یک هفته بعد از اتمام کشتی لوچو در اوایل مرداد ماه به مدت ۱۰ روز برگزار می شود. قبل از انجام مسابقه از اهالی محل مبلغی پول بابت هزینه های ضروری جمع آوری می شود. چند روز پیش از مسابقه از طریق نامه تاریخ برگزاری مسابقه به اطلاع اهالی روستاها وشهرها و حتی استان های همجوار رسانده می شود. هزینه نگه داری مهمانان در روستا و کرایه از پول جمع آوری شده پرداخت می شود.

 

« سوچلا» یا شکار به روش سنتی در آب بندان :

یکی از راه های درآمد روستاهای مرکزی مازندران شکار پرنده به روش سنتی در آب بندان به هنگام کم آبی است. اواسط پاییز پرندگان مانند قو، غاز، چنگر، انواع مرغابی و… از نقاط سردسیر به سواحل دریای مازندران که دارای آب و هوای معتدل است، مهاجرت می کنند و بیشتر در آب بندان ها که به علت کشت شالی ، محل مناسبی برای تغذیه پرندگان است، ساکن می شوند.این شکار از اوایل پاییز هر سال تا ۱۵ اسفند در شب های تاریک بدون تیراندازی با وسایل شکار سنتی و رعایت مقررات محلی انجام می شود. در این مدت آب بندان قرق و تیر اندازی در فاصله ۵۰۰ متری اطراف آن ممنوع می شود. این نوع شکار توسط تور و بیشتر در روستاهای گل نشین، سیدمحله، زرین کلا، لاریم و مشک آباد در مسیر جاده ساری – بابلسر از طریق جاده خزر آباد انجام می شود.

 

صید سنتی به روش « روز دما » :

شکار به روز روز دما معمولا” در اواخر مهرماه با مهاجرت پرندگان وحشی به آبگیرها در روز انجام می شود. برای این کار چند روز قبل از مهاجرت پرندگان وحشی، اردک ها تربیت شده را در محل صید نگه داری می کنند تا به محیط اطراف عادت کنند. سپس در محل مورد نظر گودالی به مساحت حدود ۲۰ متر مربع حفر می کنند. روی گودال توری به صورت عمود قرار می دهند که به نخی بسته شده است. سر دیگر نخ را صیاد به دست می گیرد با ورود پرندگان وحشی به منطقه اردک های ترتیب شده به جمعپرندگان وحشی می پیوندند و آنها را به طرف گودال می کشانند . سپس صیاد نخ را می کشد و تور روی گودال می افتد و پرندگان به دام می افتند.

 

منبع:تبیان مازندران

 

 تنها وسیله مورد نیاز در این بازی یک دستمال است. هرچه تعداد بازیکنان در این بازی از چهار نفر بیشتر باشد بازی جذاب تر می شود. همه افراد به شکل دایره و رو به داخل روی زمین می ‌نشینند. یکی از بچه ‌ها به عنوان گرگ مشخص شده و در حالی ‌که دستمال را در دست دارد دور دایره پشت افراد دیگر می ‌چرخد.

او باید بدون این که افراد متوجه شوند دستمال را به پشت سر یکی از بازیکنان بیندازد. آن بازیکن باید دستمال را برداشته و دور بازیکنان دیگر به دنبال گرگ بدود تا او را بگیرد. نوع حرکت او باید دقیقا مانند حرکت گرگ باشد. اگر گرگ مسیرش را از بین بچه ‌ها انتخاب می کند او نیز همان مسیر را برود.

اگر موفق به گرفتن گرگ شد گرگ در جای او می ‌نشیند و او گرگ می ‌شود اما اگر بازیکنی که دستمال به پشت سرش افتاده متوجه نشود و گرگ یک دور کامل دور بچه ‌ها بچرخد بچه ‌ها همه با هم می خوانند: «تخم مرغ گندیده یکی ز ما رنجیده». در این صورت کسی که متوجه دستمال نشده برمی ‌خیزد و در وسط دایره می ‌نشیند. این روند تا تمام شدن افراد ادامه می ‌یابد تا برنده مشخص شود.

منبع : tebyan.net

 

 

مرتبط با سرگرمی

این بازی توسط بچه ها از ۷ سال تا ۱۵ سال اجرا می گردید . هر سال با شروع بهار این برنامه با سرو صدای شاد بچه ها اجرا می شد . بهار فصل رویش و بارش است .اگر بارش باران به تاخیر می افتاد بچه ها کمر همت بسته با استفاده از یک قاشق چوبی که در زبان محلی به آن چمچه می گفتند این بازی را انجام می‌دادند .
از پارچه های رنگارنگ برای قاشق لباس و روسری درست می‌کردند . با مداد رنگی چشم و ابرو دهان و دماغ می‌کشیدند . دور هم جمع شده و چمچه حرکت داده با شعرهای بچه گانه که با صدای بلند می‌خواند در کوچه ها و محله ها را می‌افتاد از آسمانها و ابرها تقاضای باران می‌کردند . جالب همکاری بزرگتر با بچه‌ها بود . از مقابل هر خانه که رد می‌شدند به سر و صورت آنان آب می‌پاشیدند سپس بین بچه ها نقل و نبات و گندم توزیع می‌کردند . به نشانی شیرینی کامی . رویش و بارش و برکت وار تزاق از روزی حلال . بارها مشاهده می‌شد که همزمان با بازی بچه ها باران باریدن گرفته .
متاسفانه این بازی نیز به خاطره ها پیوسته .

منبع:tebyan.net